SECTIO III.

SECTIO III.

Casus peculiaris, denuntiare Confessarium solicitantem, cui præstiterat consensum, an debeat pœnitens.

16
*QVando res sic accidit non teneri ad
denuntiandum affirmant aliqui. Et hoc, vt vim addens assertioni suæ de non recepta in Hispania Constitutione Gregorij XV. P. Palaus assumit: quia non leuis est difficultas, vt ille ait, qua ratione Sacerdos simulans audire Confessionem, & pœnitentem solicitans debeat ab isto denuntiari. Nam vel pœnitens simulationi illius cooperatur, vel non? Si socius est simulationis, nullo modo obligari potest denuntiare Sacerdotem, quia obligaretur denuntiare se ipsum. Quòd si ipse pœnitens simulationi non cooperatur, sed Sacerdos fingens se paratum Confessiones audire pœnitentem bona fide accedentem solicitat, iam hîc Sacerdos in Confessione, seu proximè ad illam censetur solicitare. De quo casu Hispaniarum Inquisitores cognoscunt, & pœnitentes obligati sunt denuntiare Confessarium sic solicitantem. Sic ille philosophatus. Pro quo & facit id, quod habet Puncto 8. nu. 2. & tenent etiam Portel in Additionibus ad dubia Regularium. verb. Denuntiatio nu. 10. & verb. Solicitare feminas nu. 15. Sousa de Confessar. Solicitant. Tract. 2. Cap. 7. num. 4. & multò id potiùs quando solicitatio à pœnitente simulato ortum habuit, pro quo Acuña de Confessar. Solicitant. q. 11. nu. 1. Ioannes Sancius Disputat. 11. num. 26. Peyrinus Tomo 2. Constitut. 4. Greg. XV. §. 3. nu. 10. & alij apud Dianam infra Resolut. 11.
17
*Teneri tamen censent Bonacina, & P.
Oppositum sentientes.
Sanctarellus absolutè loquendo, Acuña & Peyrinus, cum exceptione dicta, apud Dianam Parte 1. Tract. 4. Resolut. 9. qui tamen addunt non teneri lapsum fateri suum; quod tamen asserit Freytas apud eumdem Parte 4. Tract. 5. Resolut. 31. quem ille reijcit, cum prioribus sentiens, sicut & P. Salelles Tomo 1. Regula 130. num. 77. & seqq. Pro quo & facit Epistola Cardinalis Mellini missa Cardinali Federico Borromæo Archiepiscopo Mediolanensi iussu Vrbani VIII. quam adducit Diana citata Resol. 31. cuius est summa teneri pœ
nitentem solicitatum denuntiare Confessarium, etiamsi consenserit, sed tacito consensu: quem si expresserit, non scribendum in actis, sed reijciendum vti ad propositum minimè conducentem. Quòd si pœnitens renitatur, & in renitentia perseueret, Episcopum, vel Inquisitorem suam Confessario auctoritatem conferre expediens & sibi placens sanctitatem suam declarare, vt ille in scriptis iuratam denuntiationem excipiat, tradendam statim ei, à quo est auctoritas accepta. Et si aliquid graue occurrerit, propter quod nequeat pœnitens ad denuntiandum induci, velle sanctitatem suam, vt scribatur, & responsum expectetur, interim tamen supersedendum absolutioni renuentis denuntiare.
18
*Quid ergo de pœnitente dicendum, cui
intimata est à Confessario huiusmodi obligatio, & nihilominùs denuntiationi renititur, etiam temperamento illo proposito de facienda illa coràm Confessario? Quia etiam illo modo non videtur infamiæ incommodum euitari. Cùm enim propositus sit casus ei, qui potest auctoritatem ad excipiendam denuntiationem conferre, à Confessario sine expressione nominis, dum denuntiatio dicto modo fit, necessariò exprimendum est, quia aliter nequeunt testificationes recipi; vnde non vitatur id, quod vitandum pœnitens curat, suæ famæ dispendium arbitrata. Immò videtur
minus congruens talis denuntiationis modus: nam si ipsa se Inquisitori sisteret, posset benè à Confessario instructa, solicitationem detegere, nihil de suo consensu proferens. Quando autem denuntiatio coràm Confessario fit, iam consensus notitia præcessit, ideo enim potestas dicta conceditur, quia difficultas accedendi ad Iudicem in pœnitente ratione consensus agnoscitur. Atqui pœnitens non tenetur se prodere, vt communiter tradunt Doctores, & dispositio ipsa Pontificia supponit: ideò enim tot cautiones adhibendæ præscribuntur, vt eius famæ consulatur, sitque hoc pacto superabilis difficultas, quæ in hoc negotio interuenire solet, ne crimen adeò execrabile impunitum relinquatur.
19
*Prætereà, licet cautiones dictæ adhibean
Roboratur ampliùs.
tur, metuere pœnitens potest suęsuæ turpitudinis detectionem à Confessario solicitante profecturam, qui vt criminis sui excuset grauitatem, dicere poterit occasionem solicitationi sua facilitate pœnitentem tribuisse, cùm initio parùm quidem decenter, sed non manifestæ improbitatis significatione ipsi blandiretur. Tales enim excusationes non semel audimus, & in casu præsenti verosimiliùs timeri potest ob indignationem solicitantis ex denuntiatione conceptam. Ad quæ vnum illud dici potest, solicitanti ad iudicium vocato, cùm primùm ante Tribunal sistitur, iniungendum nequid de consensu pœnitentium proferat, vt sit illud statum præambulum ante Confessionem talium delinquentium excipiendam: quod quidem ad vitanda incommoda prædicta ita videtur faciendum. Sed certè difficilè hoc sibi poterunt feminæ persuadere, sicut & alterius sexus infirmior ætas, in qua propter maiorem criminis fœditatem, maior etiam manifestationis potest esse formido, & inde etiam difficultas, quam probè Pon|tifex recognoscit. Postquàm enim de non interrogando pœnitente circa consensum statuit, & de certiore reddendo ipso circa huiusmodi veritatem, ad casum progreditur magnæ in denuntiando difficultatis, non obstante promissa securitate, & id quod vidimus, de facienda illa coram Confessario disponit. Quid ad hæc?
20
*Dico Primò. Communiter loquendo, id
quod Pontifex in Epistola citata decernit, faciendum est, quando pœnitens Confessarij solicitationi consentit. Id constat, quia satis conueniens est; & licet non sit dispositio ad totam Ecclesiam generali decreto directa; cùm tamen dubitari de illa nequeat, nequit similiter de conuenientia dubitari, quæ in eo vertitur, ne criminis huius execrabilis patratores impunitate habita, in eo cum grauissimo animarum fidelium damno progrediantur. Et quidem pro generali obligatione non leue fundamentum est ex identitate rationis, & quia fauorabilis est fidei & Sacramento; dispositio enim quæ talis est secundùm eius finem præcipuum, etiamsi aliquomodo in præiudium alterius sit, extendenda est, vt tenent graues scriptores, quos adducit & sequitur P. Palaus supra Puncto 2. n. 3. Licet ergo dispositio dicta quatenus obligationem pœnitenti complici iniungit pœnalis videatur, & præiudicium aliquod eatenus continere; ex allatis tamen titulis generaliter extendenda est, quia nulla est ratio cur debeat ad diœcesim specialem coarctari, cùm vniuersum mundum tali remedio constet indigere; nec videatur credibile à Sede illud Apostolica prætermissum.
21
*Dico Secundò. In summa aliqua diffi
cultate potest pœnitenti condescendi, & ei absolutio impertiri volenti se opinione Doctorum, de quibus n. 16. tueri. Probatur. Quia opinio talis non est hucusque vt improbabilis reprobata, pro qua & faciunt, quæ à Nobis adducta sunt, quatenus Pontifices volunt neminem cum suæ famæ detrimento denuntiare. Vnde cùm in casu particulari quis nequit sibi persuadere denuntiationem sine infamiæ periculo futuram, perinde est ac si reuera tale periculum extaret; quia sicut non tenetur denuntiare quando certum periculum infamiæ imminet, eo quòd res valde esset difficilis, ad quam Ecclesiæ pietas non vult fideles adstringere; ita & quando periculum quomodocumque sibi imminere præsumit, quia summa tunc difficultas superanda est. Et quidem quando de crimine infando agitur, difficillima sanè res est, ex quo ad alia crimina fieri potest illatio, siquidem pro discrimine inter illa constituendo in ordine ad denuntiationem, nullum est solidum fundamentum.
22
*Dico Tertiò. Quando solicitatio à pœni
tente ortum habuit, id, quod Assertione præcedenti est dictum, verosimiliùs poterit ad praxim applicari. Id constat, quia durius quid est, & maius proculdubio infamiæ incurrendæ periculum, quantumuis pœnitenti de non propalando eius peccato securitas promittatur: quandoquidem Confessarius ad sui consensus excusationem potest solicitationem prædictam declarare. Neque verum apparet, quod cum Sousa affirmat Diana Parte 4. Tract. 5. Resolut. 14. ex quo & P. Salelles suprà num. 66. solicitationem scilicet feminæ per accidens se habere, quia Confessarius non solicitat eo quod solicitatus sit, sed ex propriæ incontinentiæ prauitate. Nam reuera potest aliter accidere, vt Confessarius nullo modo in solicitationem prorumperet, nisi solicitatione feminæ prouocatus. Vbi nec videtur posse illi silentium iniungi circa pessimæ inductricis crimen, quia illius expressio ad ipsius defensionem conducit, quæ non potest secundum iura vniuersa denegari.
23
*Vbi obseruandum occurrit Auctores de
hoc agentes, & obligationem denuntiationis vrgentes, supponere ex parte Confessarij esse solicitationem, quia semper videtur actio aliqua ex parte illius intercedere in ordine ad prauum aliquid obtinendum, aut in loco, in quo sedet, aut alibi, commodiori & tempori & loco consummatione turpitudinis reseruata. Potest autem ca
sus fingi, in quo ille merè passiuè se habeat, admittens oscula aut impudicam contrectationem. Sed neque in hoc solicitatio deest, quia bestialis illa, vt alicubi Diuus Bernardus loquitur, patientia, virtualis, aut moralis, solicitatio est; sicut de facilitate pœnitentis superiùs dicebamus. Et negari profectò nequit esse illos illicitos & inhonestos tractatus, de quibus Gregoriana Constitutio. Si autem sic solicitatus consensum celaret suum, & pellicientem dimitteret, ac posteà de exequendo prauo consensu tractaret, non est casus S. Tribunalis in Decretis Pontificijs contentus, quia tunc ex parte eius nulla extitit prouocatio immediatè post Confessionem; quo etiam euentu non est obligatio denuntiandi, iuxta communem scribentium sensum, pro quo Diana Parte 1. Tract. 4. Resolut. 14.
24
*Ad id autem, quod ex P. Palao num. 16.
pro conuenientia non admissæ in Hispania Constitutionis dicta dicebatur, respondetur conuenientissimum illam posse locum habere, quia quando Confessarius & pœnitens in crimine complicantur, complex tenetur Confessarium denuntiare iuxta dicta Assert. 1. cum prædictis cautionibus, & difficultatem illam, de qua diximus, omnibus non esse communem, pro qua etiam superanda multùm valet Confessarij prudentis industria. Item, licet Tribunal sanctum vtens probabilibus opinionibus multa præstaret, pro quibus expressè Constitutio præfata disponit, non plenè obtinebatur Apostolicæ Sedis intentum, nec remedium prorsus efficax cernebatur. Quia licet S. Tribunal probabiliter procederet circa denuntiatos, etiam probabilibus vtentes opinionibus plurimi non denuntiabant, cùm difficilis semper appareat comparitio coram iudicibus S. Tribunalis, vt etiam quando certa est obligatio, multùm sit cum pœnitentibus, vt obligationi satisfaciant, laborandum.

Additio vtilis cum peculiari doctrina.

25
*DIxi num. 23. casum ibi adductum non esse S. Tribunalis secundùm decreta Pontificum, vbi videtur innui posse dari casum, qui ad S. Tribunal spectet, & tamen iuxta Pontificum decreta sit, sed aliunde veniat denuntiandus, quam uis in illis non inueniatur expressus, varijs | circa inclusionem Auctorum sententijs extantibus. Quod quidem in casu, de quo superiùs dictum, feminæ inquam solicitantis Confessarium ostendi potest. Nullum enim extat Pontificum decretum, iuxta quod debeat femina talis denuntiari; & nihilominùs affirmat P. Salelles citata Regula 130. n. 75. vbi ait ex vi generalis facultatis, quam Inquisitores habent ad procedendum contra quemcumque de hæresi suspectum, sub iurisdictione illorum esse, quatenus abutitur Sacramento, sicut & Confessarius, dum simulatione Confessionis flagitium tale committit. Quæ quidem resolutio est ei conformis, quam Regula 127. vt probabilem statuit de quomodolibet abutente Sacramento, in quo ratio eadem sit, quæ in genere Venereo, vti est in solicitante ad grauia alia quæcumque peccata, sicut & de solicitante in Sacramentis alijs. Pro quo adducit Pegnam, Lælium Zechium, Emmanuelem Moura, & P. Castrum Palaum, quem ait Tomo 1. Tract. 5 Disp. 9. Puncto 5. n. 4. optimè specificare quòd competat hoc ex generali facultate, quam habent Inquisitores à iure diuino & Communi. Et hoc quidem specialius quoad priorem partem de criminibus extra Venerem: circa posteriorem autem de illis in vsu aliorum Sacramentorum, ac præsertim de Venereis, eam probabilem iudicare viros doctissimos inquit à se consultos, & præcipuè Illustrissimum ac Reuerendissimum Dom. Fabium Chisium Inquisitorem & Delegatum Apostolicum Melitæ, & in locis adiacentibus, innitentes doctrinæ Pegnæ, Castro Palai, & aliorum firmiter stabilitæ. Ex quo infert S. Tribunal ante omnia Pontificia decreta, de casibus in ijs contentis cognoscere potuisse, quos tamen fuit satis conueniens, ob rationes ab ipso adductas, expressisse. Circa quæ
26
*Dico Primò. Probabile est denuntian
dam feminam (idem erit de quocumque alio, si fortè accidat) quæ solicitauerit Confessarium. Sic Bellochius & Paramus, quos adducit Diana Parte 1. Tract. 4. Resolut. 23. Ratio est iam adducta, ex abusu scilicet Sacramenti, cum suspicione hæreticalis circa illud sensus. Licet autem femina non accedat animo accipiendi Sacramentum, iniuria tamen ipsi irrogatur, dum specie Confessionis, & signis pro ea adhiberi solitis, acceditur, vt de Confessario solicitante dictum n. 13. Quamuis autem hoc verosimile appareat, communiter tamen Doctores contrarium tenent, vt videri potest apud eumdem Dianam citata Resolut. qui ita sentiendum asserit ex eo quòd Constitutiones Pontificum in Confessarios tantùm diriguntur ad illorum audaciam & iniquitatem comprimendam: cumq́ue hoc scelus in feminis rarò contingere constet, de illo non actum; quia leges humanæ ea, quæ frequenter accidere solent, considerant. Quam rationem refellit citatus P. Salelles, & reuera non admodùm firma videtur: quia licet humanæ leges ita se habere soleant, non tamen diuinæ: & hic de lege diuina agitur, correctionis scilicet. Et licet Confessarius corrigere possit & debeat, id non videtur sufficiens ad audaciam mulierum retundendam, vnde ad iudices est in caussis fidei recurrendum, qui efficacius possunt adhibere remedium. Dici etiam potest Constitutiones Pontificum ad Confessarios directas ob rationem dictam; non tamen excludere id, quod iuxta ius Commune dispositum inuenitur circa suspectos de hæresi, quales videntur hæ filiæ diaboli, ab eo ad scelus adeò execrabile prouocatæ. Aliud ergo videtur solidius fundamentum conquirendum. Pro quo
27
*Dico Secundò. Denuntiatio in casu dicto
non videtur conueniens. Et ideò à summis Pontificibus in suis decretis videtur prætermissa. Hoc probo. Nam denuntiatio à Confessario facta in negotio Confessionis, etiam simulatæ, valde periculosa est: occasionem siquidem præbere audientibus potest existimandi sigillum esse violatum, & quòd ea, quæ ad pœnitentes spectant, ab illis ad Tribunal S. Inquisitionis adducuntur: nec facilè est omnibus satisfacere, ad quos rumor talis potest deuenire. Neque enim sperari potest rem ita secretè transigendam, vt inconueniens dictum vitari queat: cùm secretum mulieres seruare nesciant: vnde Propheticum illud: Ab ea, quæ dormit in sinu tuo, custodi claustra oris tui. Mich. 7. v. 5.
Mich. 7. v. 5.
Impleat ergo Confessarius correctionis præceptum reprehensione grauissima, & minacibus verbis, ibique sistat. Vnde & videtur dicendum non solùm in decretis Pontificum, & commune ius circa Inquisitorum iurisdictionem, hoc haberi, sed etiam ex diuino, quia noluit Christus Sacramenti huius institutor cum præfato inconuenienti correctionem solicitantis peragi, qui de sigilli inuiolabili obligatione persuasionem volebat haberi firmissimam.
28
*Dico Tertiò. Probabile etiam est, & valde
quidem probabile, Confessarium solicitantem ad alia peccata extra Venerem esse denuntiandum: Sic enim tenent Pegna in Directorio Inquisit. Parte 2. Comment. 8. vers. Ille quoque. locutus ante Constitutionem Gregorij XV. in qua maius pro eo fundamentum. Lælius Zechius in Summa Tomo 1. Tract. de fide Cap. 11. num. 5. §. Tertia suspicio. Emmanuel Moura Opusc. 1. de Ensalmis, & incantat. Sect. 3. Cap. 3. num. 17. Citat etiam P. Salelles, vt vidimus P. Palaum, qui tamen adducto loco nec verbum. Et quia error circa Punctum esse poterat: in 5. siquidem difficultas alia tractatur, & sit intelligendum in 6. in quo difficultas, de qua est sermo, disquiritur, de solicitante scilicet ad alia peccata extra Venerem, neque in eo id occurrit, quod ipsi dictus Pater adscribit: Solum enim asserit Confessarium solicitantem ad aliquod maleficium esse denuntiandum suo superiori, vt illum corrigat, & iniuriam Sacramenti caueat; seruatis tamen conditionibus requisitis in denuntiatione facienda, de quibus in materia correctionis fraternæ, & denuntiationis iudicialis, id
quod de casu Assertionis sequentis etiam asserit. Nomine autem superioris minimè Inquisitorem intelligit, cùm absolutè teneat crimina extra Venerem ad eorum Tribunal minimè pertinere. Potest autem in fauorem Assertionis præsentis adduci ex eo quòd num. 2. Sic statuat: Verùm & si probabiliter dici poßit ob facultatem generalem Inquisitoribus datam cognoscendi de hæresi suspectis, cognoscere posse de his solicitantibus, si deferantur: At credo nullo modo teneri &c. Diana Parte 1. Tract. 4. Resolut. 20. ita probabilitatem videtur agnoscere, vt cum speciali formidine oppositum amplectatur: Sic enim ibi: At his non obstantibus | sub censura tamen, censeo dictum Confessarium non esse vigore Bullæ Gregorij XV. denuntiandum. Pro quo plures alios ibidem adducit, sicut & Parte 4. Tract. 5. Resolut. 17. Accedit citatus cum alijs doctissimis Illustrissimus & Reuerendissimus tunc Inquisitor & Delegatus Apostolicus Dom. Fabius Chisius, posteà æterna dignus memoria Pontifex Alexander VII. Ostendi autem probabilitas potest, tum ex auctoritate, de qua dictum, tum ex ijs, quæ nu. 4. & 20. sunt à Nobis adducta de identitate rationis, inducta ex Bulla Pij IV. grauissima coniectura.
29
*Dico Quartò. Similiter est probabile so
licitantem in administratione aliorum Sacramentorum esse denuntiandum. Et quidem licet minùs auctoritatis habeat, eo quòd pauciores positioni huiusmodi absolutè assentiantur obligationem denuntiandi simpliciter enuntiantes, vt videri potest apud P. Palaum suprà num. 3. & Dianam Parte 4. Tract. 5. Resolut. 16. vbi pro ea solùm adducit Emmanuelem Mouram: nullus tamen probabilitatem negat, vnde & videntur confiteri. Ratio autem eadem est, quæ & præcedentis. Fuit ante annos plures religiosus Sacerdos in hoc regno, qui pellici suæ ex condicto sacram Eucharistiam sua in Ecclesia ministrabat, vt sic illius frueretur aspectu, & amplius aliquid lasciuus animus obtineret. An non hic denuntiatione dignissimus? Denuntiatus equidem, & seuerissimè castigatus. Quòd si malitia ad hunc potest audaciæ verticem in Sacramentorum maximi administratione conscendere, quid de alijs timeri non possit; cum semper mundus monstra ista parturiat.
30
*Dico Quintò. In supremo S. Inquisitio
nis Tribunali possunt omnia prædicta ad praxim adscisci, non verò in alijs, in quibus vsus non extitit talis. Id probo: Nam, vt vidimus nu. 4. 16. & 24. S. Tribunal probabilibus opinionibus vti consueuit: ergo & præfatis vti licebit. Quòd autem inferioribus Tribunalibus id non liceat, si apud supremum in vsu non sint, videtur compertum, quia inferiora Tribunalia nequeunt exercere iurisdictionem, nisi cum subordinatione ad illud: Atqui illud non communicat iurisdictionem, nisi eo exercendam modo, qui apud ipsum est in vsu: ergo ab eius nequit consuetudine deuiari. Neque obstat si dicatur Inquisitoribus inferiorum Tribunalium non conferri iurisdictionem à supremo, sed posita legitima electione à Iure, vel à Pontifice illam haberi: nam licet ita sit, neque Ius, neque Pontifex aliud volunt, nisi quod diximus; vt scilicet iurisdictionem habeant, sed cum subordinatione dicta, ad felicem in negotio tanto processum omnino necessarium. Quod etiam de ipsa diuini Iuris dispositione dicendum iuxta D. Pauli doctrinam Rom. 13. v. 1.
Rom. 13. v. 1.
Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit: Non est enim potestas, nisi a Deo: quæ autem sunt, à Deo ordinatæ sunt. Dixi autem, In quibus talis vsus non extitit: quia si viget in aliquo, continuandus est: credibile enim est id non nisi sciente & approbante supremo Consilio esse introductum.
31
*Iuxta hæc nihil eorum, quæ P. Salelles
affert, nouum reuera est, sed tantùm opinionibus apud suos Auctores extantibus, & iam notis, non tamen ita receptis, vnde neque in vsu 8. Tribunalis, suum assensum accommodat. Quanto autem cum fructu id futurum, videbunt qui post Nos viuent. Illud certum, quod ipse testatur nu. 17. in Tribunali Melitensi, in quo ipse per triginta annos Consultor astitit, inauditum prorsus fuisse, quòd quis denuntiauerit talem abusum, ad furtum, homicidium &c. cùm tamen permultæ caussæ solicitationis ad Venerem fuerint in eo tractatæ, multique Confessarij puniti.
32
*Id autem quod de iurisdictione ex iure
diuino dicitur, proptereà asseritur, quia Apostolis, & eorum in munere successoribus, Episcopis videlicet, à Christo est impartita ad procedendum contra hæreticos, ac alios de hæresi suspectos, iuxta id, quod Auctor habet Prolegomeno 2. Licet autem Inquisitoribus id non videatur competere ex Christi institutione; id tamen habetur ex potestatis plenitudine Diuo collata Petro, vt possint eius in Sede successores vicarios sibi in ea potestate designare, qui sint Episcopis pares, immò etiam superiores; & ita ad illos deferenda crimina, vtpotè ad competentes iudices, qui possint opportunum remedium adhibere; vbi & Episcopi etiam suo funguntur munere, vt numquàm iurisdictio diuino competens iure desiderari possit.
Loading...