Avendaño: Thesaurus Indicus

50

*DE hoc præfatus Antistes Seßione 4.

Affirmat D. Quiten. quod in titulo quæritur.

num. 10. & seqq. Vbi & affirmando concludit. Primò, quia nominatio est actus iurisdictionis Ecclesiasticæ, cùm à Prælato vt tali fiat, & non alio titulo, atque à subdito vt Ecclesiastica persona etiam admittatur ex obedientia debita ratione voti, sine quo collatio esset nullius roboris, ad quam vti ad rem maximè spiritualem ordinatur nominatio. Ergo cùm omnia spiritualia sint, quidquid pretij interuenit, venalitatem continet, & ita Simoniacam prauitatem. Contra quod tamen obiecerat nominationem huiusmodi non videri actum iurisdictionis Ecclesiasticæ, sed œconomicæ potestatis: qualis esset si quis pretium offerret Prælato vt illum eligeret futurum Principi à regimine conscientiæ: aut pro designatione ad assistendum exequijs personępersonæ nobilis extra oppidum, ad quas certus Religiosorum numerus postulatus, sic opportunitatem visitandi cognatum, aut simile aliquid habiturus. Ad quæ quidem respondet negando assumptum,

Export TEI

Sicut & in exemplis nonnullis.

quòd scilicet non sit actus iurisdictionis Ecclesiasticæ, & etiam asserendo in adductis exemplis committi Simoniam contra ius diuinum naturale, quia iurisdictionis Ecclesiasticæ actus sunt, vtpotè qui ad spirituale aliquid diriguntur. Quod confirmat ex P. Lessio Lib. 2. de Iust. Cap. 35. nu. 13. & P. Villalobos Tomo 2. Tract. 37. Difficult. 8. n. 3. asserentibus vendere prædicationem, & decisionem casuum, pro leuamine conscientiarum, esse Simoniam: quod & sentiunt Hostiensis, Paludanus, & Syluester. Et traditur à Salomone Pro

Export TEI

Prou. 3. v. 15. & 23. v. 23.

uerb. 3. (pro quo erraticè Cap. 13.) sic dicente: Pretiosior est cunctis opibus: & omnia, quæ desiderantur, huic non valent comparari. Sapientiæ inquam. Et Cap. 23. n. 23. Noli vendere sapientiam, & doctrinam, & intelligentiam. Circa quod

Export TEI

51

*Dico Primò. Munus pro nominatione

Export TEI

Assertio 1. affirmans etiam.

dicta offerre Simoniaca videtur turpitudo. Probatur excommuni Doctorum sensu circa actus iurisdictionis & potestatis Ecclesiasticæ, pro quibus pretium offerri sine labe simoniaca nequit, vt videri potest apud P. Suarez Tomo 1. de Religione Lib. 4. de Simonia Cap. 20. P. Thomam Sancium Tomo 1. Consilior. Lib. 2. Cap. 3. Dub. 17. P. Vincentium Tancredi de Religione Tract. 2. Disput. 14. & obuios alios. Atqui actus prædictus talis est, vt apparet ex eo quod Prælatis vt talibus ea est nominatio commissa, vtpotè ijs, qui circa mores & requisita alia ad Paræciale munus, meliùs inquirere valent, quod quidem ipsis vt Prælatis competit. Ergo simonia in munerum oblatione committitur. Tum etiam quia nominatio ab Episcopo facta, ab eius spirituali potestate proculdubio ortum habet, vnde pretium offerre pro ipsa, manifesta esset simonia. Atqui id quod Episcopo respectu subditorum sæcularium competit, Prælatis est Religiosorum erga suos commissum: ergo similiter est philosophandum de illis. Item pretium pro præsentatione offerre simonia est, vt est certa & inuiolabilis, Iure sic indicante, sententia, pro qua P. Suarez suprà Cap. 28. num. 15. & non alia ratione, nisi quia à iure patronatus oritur præsentatio, quod spirituale quid est in patrono, cui immediatè Canonica institutio respondet: Atqui nominatio, de qua agimus, est immediata præsentationi, quatenus quid spirituale illa est: ergo simoniaca est pro illa pretij cuiusuis oblatio: & ita non habet locum discrimen illud de iurisdictionali & œconomica potestate.

Export TEI

52

*Sed quidem non videtur illa sine aliquo

Export TEI

Pro contraria positionæ quid videatur facere ex discrimine iurisdictionalis & œconomicæ potestatis.

fundamento conficta: dici enim non inuerosimiliter potest actum illum non esse iurisdictionis, seu spiritualis potestatis, sed gubernationis politicæ, quatenus Prælatis Ecclesiasticis conuenire potest, & eam supponit, sed non (vt ita loquamur) formaliter influentem. Tales enim actus esse benè ostendit P. Thomas Sancius Lib. 5. in Decalogum Cap. 4. nu. 78. & 79. iunctis ijs, quæ habet Lib. 3. de Matrimonio Disput. 21. per totam, de admittente Professionem, cùm sit excommunicatus, assistente matrimonio, & id committente alteri: sicut & de celebrante contractus, qui actus superioritatem supponunt, & Ecclesiasticam potestatem, & tamen ea non influente semper necessariò fieri valent, ac proptereà in Prælato excommunicato sunt validi, in quo tamen omne est iurisdictionis exercitium impeditum: pro quo & actus alij possent aggerari. Quòd autem nominatio præfata talis esse queat ex eo potest ostendi quòd Prælatis eatenus committatur, quatenus ipsi quod ad mores & sufficientiam eligendorum attinet, meliùs possint dignoscere quàm alij: hæc autem notitia à superioribus haberi potest, sicut & illam habent patres familiàs, & Abbatissæ, quibus iuxta receptissimam sententiam nihil de spirituali competit potestate. Quod ergo à PręlatisPrælatis hoc in negotio præstatur nihil est aliud, quàm iudicium idoneitatis, quod quilibet alius nominatum agnoscens præstare posset, sed non |

p. 225

cum ea auctoritate, qua Prælati, à quibus exigitur; sed ita vt non debeat ei necessariò deferri; vnde ab Episcopo examinandi sunt, & ex eo potest, quod est dictum, ampliùs roborari; quia nominatio dicta nullum ius certum confert, & ita si in examine non deprehendantur idonei, alij erunt necessariò designandi. Ex quo intelligendum venit iudicij huius discrimen à iudicio Examinatorum: hi enim quando approbant ius sua approbatione conferunt, cui non potest ab Episcopo contrairi. Videtur ergo hoc non penitus inuerosimile, sicut non insolubiles in contrarium adductæ rationes.

Export TEI

53

*Et hoc quidem non leuiter confirmant

Export TEI

Exemplis comprobatur.

exempla, de quibus suprà, in quibus immeritò dicitur Ecclesiasticam iurisdictionem secundùm formalem eius conceptum exerceri. Designans siquidem futurum principi à sacris Consilijs id agit, quod ab alio præstari posset, qui non esset Prælatus: si videlicet Princeps alicui confidentiario suo curam explorandi iniungeret, quinam Religiosi in tali inuenirentur cœtu, ex quibus conscientiæ suæ posset moderatorem eligere. Aliud autem de eunte ad exequias minùs est verosimile, quia licentiam talem dare etiam Abbatissæ possunt in Monasterijs, in quibus adhuc non est admissa clausura. Ex eo autem quod in illis spirituale aliquid admisceatur, argumentum nequit firmum instrui, quia assistens matrimonio, Sacramento assistit, sicut & Professionem admittens contractui maximè spirituali. Quomodo autem discerni queat quando actus, licet rem spiritualem concernat, non tamen sit spiritualis potestatis, & ita pro temporali munere factus non sit Simoniacus, res est non ita facilis explicatu, & ita non calami properantis: circa quod seria est & attenta lectio præcipuis auctoribus adhibenda, & ei ante alios, qui inter caput extulit omnes, Quantùm lenta solent inter viburna Cupreßi, P. Francisco Suarez, ex cuius fontibus, qui post eum prodierunt, aquam limpidæ doctrinæ hauserunt quidem, sed non exhauserunt.

Export TEI

54

*Dico Secundò. Videtur non improbabile

Export TEI

Assertio 2. non esse improbabile.

in nominatione muneribus obtenta non committi Simoniam. Sic potest colligi ex P. Thoma Sancio suprà Dub. 26. nu. 1. vbi sententiam quorumdam adducit, quam doctus Neotericus satis censuit esse probabilem, & à qua non abhorret Dominicus Sotus Lib. 9. de iust. q. 7. arti. 3. in fine Corporis. Et Gregorius Lopez in. l. 17. Parte 2. vers. Tenudo. Iuxta quam non est Simonia pretium mediatori tribuere; quia tunc reuera Episcopus gratis confert, sicut & de patrono asserendum, quando circa præsentationem mediatoris solicitudo versatur. Quam quidem cùm citatus proponat Pater, nec tamen sequatur, nihil circa ipsam addit, ex quo inferri possit illum de eius probabilitate dubitare. Hoc autem præsenti casui potest adaptari, in quo neque patrono, neque Episcopo quidquam datur; sed simplex interuenit nominatio, vt ex designatis possit eum, qui libuerit, præsentare, vnde accidere poterit, vt qui pretio nominationem obtinuit, minimè præsentationis, quam desiderat, sortem assequatur.

Export TEI

55

*Dico Tertiò. Licet Simonia in rigore sum

Export TEI

Assertio 3. esse tamen in eo graue peccatum.

pta prædicto in casu non inueniatur, at regulariter loquendo graue admiscetur peccatum. Probatur ex eo quod de mediatore, ex quo argumentum est circa probabilitatem instructum, habet P. Thomas suprà ita scribens: Aliqui censent non

Export TEI

P. Thomas SancinsSancius.

esse Simoniam, sed esse peccatum mortale, quia est turpißima solicitudo ad parandum Beneficium: & sic non incurrere sic facientem pœnas Iuris, nec restituendi obligationem. Sic ille. Et hoc quidem generaliter loquendo; cùm tamen in Religiosis aliquid magis speciale occurrat, vitium scilicet plerum que proprietatis, dum occultas pecunias habent (& idem est de auro atque argento infectis, ac rebus alijs pretiosis), quas pretium Beneficij faciant, licet non ita proximè, vt in rigore Simoniaci veniant reputandi. Si dicatur cum legitima licentia habitas, & ita Prælatis manifestas: illæ quidem ad Conuentum spectant, in quo habitant, quia Religiosus Monasterio acquirit; ergo si dentur Prælato, Monasterio per summam iniuriam auferuntur. Si addatur esse à Parochis acquisitas, & labori aut peculiari industriæ respondere, de hoc dictum in Thesauro Tomo 2. Tit. 17. n. 55. & seqq. Et quidem si iam conuentui alicui sunt applicatæ, eadem est, quæ de alijs, ratio. Si nondum; necessariò tamen applicandæ, vnde nequeunt turpi negotiationi, vt ea est, de qua loquimur, applicari. Et hæc quidem ex parte tribuentis: ex parte autem recipientis est in primis graue scandalum, & tales inter suos Simoniaci reputantur, quod & aliquando publicitus in faciem exprobratum. Deinde cùm conuentuum necessitates graues deprehendantur, pecuniæ tales non illis subleuandis seruiunt, sed aliò diuertuntur. Quin etiam de correctione ambientium huiusmodi, dum in Doctrinis versantur, minimè agitur, & aliquando charitas, de qua meritò dicere possit Christus non sibi placere, iuxta veterem historiam, operit multitudinem peccatorum. Ex quo aliud sublucet absurdum, Doctrinas scilicet dignioribus non conferri, sed plus dantibus, qui non solùm minùs digni, sed & indigni, vel ex hoc detestabili agendi genere comprobantur.

Export TEI

56

*Dixi Regulariter loquendo, nam impossibile

Export TEI

Quomodo aliquando veniat excusandum.

non apparet posse munus interuenire, nec tamen graue in eo peccatum admitti: nam & vbi actiones esse materia simoniæ possunt, eius potest abesse malitia, si venalitatis respectus penitus remoueatur, vt benè adnotat P. Thomas Sancius suprà Dub. 11. num. 9. quia multis titulis potest temporale dari, inter quos vnus est ad ineundam gratiam alicuius: tunc enim non datur temporale vt pretium pro spirituali. Vnde si ministrans spiritualia accipiat temporalia, non detorquendo intentionem, id est, non cum intentione emendi, vel vendendi, sed dicendo, Accipio hoc, sicut solent Clerici probi accipere, non est Simonia. Verba illius sunt. Sic ergo, si Religiosus id, quod cum licentia pro suo habet vsu, Prælato offerat, (ad quem spectabit videre quomodo id debeat expendi) vt eius ineat gratiam, & sperans, non tamen petens aut significans pro obtinenda id nominatione fieri, sed sincerè professus se eo modo dare tantùm intendere, qui licitus sit, non videtur in eo graue esse peccatum. Doctrinam autem honesto desiderare potest intuitu, vt scilicet subueniat parentibus, aut sororibus grauiter indigentibus, vel fine alio, coram Deo, & non consultis carne & sanguine tantummodò, pessimis quidem consultoribus, approbando.

SECTIO VI.