Avendaño: Thesaurus Indicus

508

*DIctum de hoc non vno in loco, & iu

Circa Thesim hanc: Approbatus pro vna diœcesi, est talis pro omni, quid sentiat D. Caramuel.

uat modò circa id excurrere, quod habet Dom. Caramuel in Metalogica num. vlt. vbi proponit Thesim in Viennensis Austriæ Academia propugnatam cum alijs an. 1653. mense Iunio à Dom. Iacobo Zotrinis Decano Soboriscensi in Bohemia, pro suprema Theologiæ laurea præside R. P. Nicolao Arancino Societatis IESV, cùm approbatione totius Facultatis Theologicæ, de quo num. 1667. & 1668. tenoris sequentis: Approbatus in vna diœcesi, est approbatus pro omni. Circa quam ita loquitur: Hanc loquendo de Religiosis multi tenent: at hic ponitur vniuersaliter, & contra torrentem Doctorum: & quidem hæc doctrina nec inuidia, nec inconuenientibus carere poterit. Damnari non poterit, nam hoc solo quòd sit Viennensis Vniuersitatis, probabilem esse suppono: at interdici ab Episcopis posset, aut fortè deberet. Sed quid, inquies, Religiosi hanc interdictionem ab Episcopis factam curarent? Curarent, aio, quoniam præceptum illud non poneret Episcopus Confessarijs Regularibus, sed pœnitentibus sæcularibus sibi subiectis. Sed hic etiam lucem aliunde suborientem aspicio: Probabile enim est, quòd priuilegium concessum vni, etiam conceditur alteri correlatiuo: Ergo si Pontifex conceßit Religiosis, vt semel approbati vbique poßint audire Confeßiones, etiam conceßit pœnitentibus vt vbique terrarum poßint confiteri Religioso alicubi approbato. Sed hîc iterùm aliunde video nebulas, quia probabile est hanc esse Pontificis mentem, vt nemo subditus poßit vti priuilegio Apostolico inuito Superiori suo: nam si Deus tanti facit Hierarchiam, vt nullum vnquàm Christianum à Pontificis obedientia exemerit, &, si Christus priuilegium, quod S. Francisco conceßit, voluit sortiri effectum cum conscientia & consensu Pontificis, congruum est vt ita Summus Pontifex priuilegia concedat, vt numquàm subordinationem superiorum & inferiorum interrumpat. Ergo stando huic sententiæ, sicut Prælatus potest præcipere suo Religioso ne audiat Confeßiones talium aut talium, & hoc præcepto limitare gratiam concessam à Summo Pontifice: non quòd Summi Pontificis auctoritas Prælato subsit, sed quòd ipse Summus Pontifex nolit concedere gratiam, vi cuius, Religiosus poßit insultare Prælato; sic etiam Episcopus potest præcipere suis sæcularibus, ne accedant ad Confessarios à se non approbatos, & hoc etiam præcepto gratiam illis à Pontifice concessam limitare. Sed hæc omnia merè sunt probabilia, & manet Thesis, cuius probabilitati nihil derogare poterit quòd non sit euidens. Hæc ille cuius resolutio, cùm ad omnia

Export TEI

Vniuersaliter videtur censere probabilem.

contra illam obiecta, se extendat, Confessarios etiam sæculares complectitur, & ita probabile est semel approbatum pro vna diœcesi, talem etiam esse pro omni, id quod de Religiosis verosimiliùs pronuntiandum: quod quidem satis expressè protulerat, dum approbationem Vniuersitatis ad conciliandam probabilitatem sufficientem affir|

p. 394

marat. Vnde quod de torrente Doctorum, inuidia, & inconuenientibus dicitur, euidentiam non importat, nec sufficiens est ad probabilitatem submouendam, iuxta præfatum Scriptorem.

Export TEI

509

*Et locutus quidem ille, sicut & alij pro

Export TEI

Nec obstare Decretum Vrbani VIII.

Thesi stantes, post Decretum Vrbani VIII. cuius tenorem dedimus Parte 3. num. 181. & ante plures annos prodierat, die inquam 12. Septembris 1628. propter quod aliqui id certum arbitrantur, vt vidimus loco citato nu. 180. & affirmat etiam cum alijs Leander à SS. Sacramento Tomo

Export TEI

Leander à SS. Sacram.

1. Tractat. 5. Disput. 11. Quæst. 66. Sed non rarò accidit, vt quod aliquibus videtur certum, alijs minimè tale videatur. Et quod plus est, circa euidentiam etiam diuersi sunt aliquoties sentiendi modi, vt in citato Auctore, quocum agimus, videre licet, qui Deum esse vnum affirmat non posse demonstrari, euidenter inquam conuinci, quod tamen communiter Doctores affirmant, de quo dictum à Nobis Tomo 1. Theologicorum Problematum Sect. 1. Problem. 5. & sic in alijs. Vnde Thesi præfatæ sua videtur probabilitas hucusque inconcussa constare: post decretum enim dictum, quod summi in hac parte videtur esse momenti, nihil vidimus vrgentius prodijsse. Et Leander quidem id quod certitudine asseruit, ad sæculares tantùm Confessarios affirmat pertinere: Nam loquendo de Sacerdotibus Regularibus, non est ita certum vt constat ex dictis, & ex notatis ab Henriquez Lib. 7. loco citato (scilicet Cap. 12. §. 4.) nec Auctores omnes pro prima sententia adducti, loquuntur absolutè, sed solùm id affirmant loquendo ex priuilegio Bullæ, aut alterius indulti; quæ sunt illius verba.

Export TEI

510

*Quid autem Nobis circa hoc non solùm

Export TEI

Quid verum in præsenti caussa videatur.

verosimile, sed verum penitus videatur, ex dictis citata Parte 3. Sect. 8. habetur manifestum, vbi ostendimus Thesim præfatam nullo solido niti fundamento, vnde per principia intrinseca non videtur esse probabilis: quia verò non desunt scriptores ex aduerso stantes, & sunt illi non pauci, nec contemnendæ auctoritatis, non est penitus improbanda, vt dictum Tomo 2. Thesauri Tit. 12. num. 340. magnam tamen moderationem circa praxim adhibendam in fine citatæ sectionis admonitum & addendum modò praxim videri periculosam, quia magno cum fundamento timeri potest, si sententia, quam tuemur, vera sit, defectum iurisdictionis à Sede Apostolica non suppleri, cùm iuxta ipsius stylum ita vera probetur, vt non videatur credibile velle oppositæ fauere, & fouere pariter inconuenientia, de quibus Dom. Caramuel suprà num. 508. quod generatim à doctis scriptoribus assertum, etiam quando opiniones multò sunt probabiliores, de quo alibi.

Export TEI

Notanda doctrina.

Vnde & videntur admonendi pœnitentes antequàm audiantur, circa prædicta; & pauci, vt credo, erunt, qui velint se tali discrimini exponere, licet absolutè possint. Quod quidem non procedit iuxta eorum sententiam, qui generaliter tenent peccare contra charitatem Confessarium, qui extra necessitatem administrat Sacramentum Pœnitentiæ cum probabili iurisdictione, de quibus Leander Tom. 1. Tract. 5. Disput. 11. Quæst. 79. & Angelus Bossius Tomo 1. num. 391. & ita teneri pœnitentem admonere de incertitudine iurisdictionis. Sed etiam iuxta oppositum, si regulariter loquamur, sentientes: loquimur enim in casu peculiari, in quo Ecclesiæ sensus videtur aut penitus, aut ferè manifestus. Si ergo tunc operari iuxta opinionem probabilem potest, non ex eo erit, quòd Ecclesia iurisdictionis suppleat defectum, & ita Sacramenti certus reddatur effectus, sed quia operari iuxta opinionem probabilem potest, etiam cum effectus incertitudine, & etiam valoris Sacramenti, conscio tamen pœnitente, vt benè explicat Ioannes Sancius Disput. 44. nu. 13. & ex P. Salas proponit Bossius num. 387. Quamquàm ea doctrina non careat difficultate iuxta ea, quæ Auctor idem habet Disputat. 8. num. 6. vbi ait tam ex parte Confessarij, quàm ex parte pœnitentis obligationem vrgere ne reddatur inualidum Sacramentum, quod tamen in casu præsenti contingeret.

Export TEI

511

*Erga id autem, quod Dom. Caramuel

Export TEI

Episcopi vt prohibere queant ne alibi approbati Confessiones audiant.

asseruit, sententiam illam, de qua Thesis, posse, aut fortè debere ab Episcopis interdici, quod de Confessarijs sæcularibus omnino certum esse significat, similiter loquitur citatus Sancius nu. 10. vers. Nec proptereà, vbi rationem reddens cur summus Pontifex opinionem, de qua in præsenti, permittat, grauibus animarum detrimentis obnoxiam, ita loquitur: Nec præsumit Summus Ponti

Export TEI

Ioannes Sancius.

fex Confessarium illa vtentem non certiorem efficere pœnitentem de defectu opinionis, quem si despiciat, illi contra charitatem non infertur iniuria, vt dicemus num. 13. & opus non esse exterminare talem opinionem, meritò cogitare potest summus Pontifex, cùm Episcoporum curæ incumbat efficere, ne Confessarij ab alijs Ordinarijs approbati Confeßiones auscultent in suis diœcesibus. Hæc ille. Sed cùm aliàs censeat Episcopum non posse punire operantem iuxta dictam opinionem, vt videri potest. nu. 27. non videtur quomodò praxim huius modo queat efficaciter prohibere; si & addamus leges diœcesanas aliunde aduentantes sine acquisitione domicilij non ligare, iuxta satis probabilem opinionem, vel saltem non residentes per maiorem anni partem, de quo idem Disputat. 54. num. 31. & 34.

Export TEI

512

*Circa quod, vt vidimus, Dom. Cara

Export TEI

Quid Dom. Caramuel, ex quo pro sæcularibus Confessarijs efficax instauratum argumentum.

muel, cùm interdictionis potestatem statuat, vt certam supponere visus erga sæculares, ad Religiosos transit, & quod pro illis exhibet, & minùs quidem efficax est, pro sæcularibus potest validiùs adhiberi, posse scilicet Episcopos subditis suis præcipere ne Confessarijs nisi à se approbatis confiteantur, cui præcepto illi tenentur obedire. Pro quo vti certissimum statuendum est, ex vi approbationis non conferri sacerdotibus sæcularibus iurisdictionem, & ita neque in diœcesi, in qua approbati, audire Confessiones possunt, nisi à Parochis, aut ab alijs superiorem habentibus potestatem, fuerit delegata. Sic ergo Episcopus edicto suo declarare potest se nulli alibi approbato iurisdictionem velle concedere, nec à Parochis diœcesanis concedi, & ita subditos non posse ipsis confiteri. Et Religiosi quidem tueri se possunt ex eo, quòd à Pontifice iurisdictionem accipiant posita approbatione. Episcopus autem approbans sacerdotem sæcularem, nequit ipsi nisi erga oues proprias iurisdictionem delegare. Quæ ratio est euidens, vnde accedente prohibitione dicta quomodocumque declarata, euidens est non posse lo|

p. 395

cum habere Thesim præfatam, & ita omni carere probabilitate, quæ ex tolerantia Episcoporum posset, prohibitione sublata, aliquatenus sustineri. Et ita accipiendum quod de probabilitate à D. Caramuele vidimus pronuntiatum, sicut & Viennensis Vniuersitatis approbatio, quæ maximè Catholica cùm sit, & viris referta doctissimis, in facultate præsertim Theologica, iuxta sensum generaliter receptum, & sanam de approbationis Episcopalis ratione doctrinam, venit intelligenda, nec voluisse iuri Episcoporum vllatenus derogare, vbi pro opposito neque ratio neque auctoritas vllatenus suffragatur. Et ita quidem nondum accepta Clementis X. Constitutione conscripseram, cui tamen penitus standum, de qua infra: Sectio. 52.

COROLLARIVM.