Avendaño: Thesaurus Indicus

73

*PRæmissis circa hoc sententijs Seßione

Obligationem circa digniorum electionem ut tradat. D. Quiten.

17. hortatur laudatus Auctor patronos, vt ad securitatem conscientiæ, & vt res tanta sub opinionum incerto non relinquatur, digniores vt eligant: nam ad patronos tandem prouisio tota deuoluitur. Et opinio quidem satis recepta est, cùm laici illi sunt, ad digniorum electionem non adstringi. Licet autem hortari, & non prorsus adigere videatur, eius tamen ratio strictæ obligationis onus ostendit, dum ex defectu electionum talium asserit ruinam & destructionem miserorum Indorum sequi, vt experientia in aliquibus demonstrauit Ecclesijs, in quibus Parochi assistunt falsò reputati idonei, ex eo solum quòd grammaticalem alicuius Euangelij protulerint constructionem. Et grande quidem hoc malum censeri debet, cui tantus nequeat Prælatus, neque visitatione, neque patroni requisitione, remedium penitus adhibere.

Export TEI

74

*Circa quam grauissimam quæstionem dictum à Nobis in Thesauro Tomo 1. Tit. 1. Cap. 7. &

Export TEI

P. Herincx vt faueat, & specialis modus eius dicendi non probatus.

10. & Tit. 2. num. 18. & seqq. & Tit. 3. num. 76. & seqq. & ita quidem cumulatè, vt nihil hoc loco desiderari videatur. De qua agens P. Herincx Tomo 3. Tract. 3. Disput. 7. Quæst. 3. num. 29. affirmat quidem in concursu pro Parochialibus Beneficijs, quod à Concilio Tridentino adhibendum |

p. 230

præcipitur Seßione 24. Cap. 18. de Reformat. præferendum esse digniorem, & si secus fiat, obligationem restitutionis incumbere: concursus enim indictione videtur contineri implicita sponsio seu pactum dandi magis idoneo inter concurrentes. Addit autem quòd posset concursus alia mente institui, vt nimirùm collator non adstringatur ad aliquem ex concurrentibus, atque adeò nec ad dignissimum, sed vt deseruiat per modum inquisitionis ad prudenter, & si liberè, in collatione procedendum: quando videlicet ex aliquo capite id prudenter colligi potest. Quod quidem cùm addat post assertam obligationem dictam, & inductum Concilij Tridentini decretum, videtur innuere posse id, quod posteà adijcit, in negotio præsenti locum habere. Sed verò cùm dicat ita illud accipiendum, cùm ex aliquo Capite prudenter collatoris mens colligi possit, & in casu, de quo agimus, manifestam Concilij Tridentini mentem agnoscat, non potuit consequenter loquendo additionem illam eidem applicare. Et quidem doctrina illa de Paræcialibus Beneficijs loquendo difficilis, immò & inuerosimilis prorsus apparet. Collator enim non potest aliam seruare formam, nec habere mentem, quæ non sit Concilij formæ & menti conformis: Atqui illa pro electione dignioris stat, vt expressè indicant eius verba, sic ab Auctore accepta: ergo debet se ad dignioris electionem adstringere. Quòd si Beneficia simplicia sint, & concursum ex fundatione requirant, iuxta fundatoris est mentem procedendum, & in ijs, quæ illum non postulant, similiter faciendum. Videtur autem quòd & si non postulent, possit concursus institui, quia id est meliori modo fundatoris exequi voluntatem. Et quemadmodum alijs vijs idoneitas potest explorari, & prudens inquisitio fieri, ita & præfata assumi conuenienter potest, quæ omnium optima visa est Ecclesiæ, vnde & illam in Beneficijs Paræcialibus præcipit adhiberi.

Export TEI

75

*P. Bonæ-Spei Tomo 5. Tract. 1. Disput. 20.

Export TEI

P. Bonæ Spei quid circa eamdem tradat quæstionem.

num. 21. eamdem obligationem eligendi digniorem agnoscit, & quando collatio proponitur per oppositionem tamquàm præmium, etiam ad restitutionem, quia simul cum iustitia distributiua, cuius violatio ad restitutionem non obligat, commutatiua violatur, ob acquisitum ius dominio æquiualens, vt in promissione acceptata, nondum secuta rei acceptatione. Cùm autem de patronis non loquatur, non videtur circa illos resolutio dicta procedere, pro qua nec videtur adducta ratio militare: quia soli Episcopi Edicta proponunt, vnde ipsos solùm vrget obligatio eligendi digniores. Nullus enim ex oppositoribus ius habet dominio æquiualens vt à patrono debeat præsentari, secluso Episcopi Edicto: post Edictum autem idem videtur dicendum in ijs, qui ab Episcopo nominantur: quandoquidem à patrono Edictum non est propositum, nec Beneficium vt præmium meritorum: & ita cuiuslibet ex illis præsentatione, suæ videtur obligationi satisfacere, & ita nullum restitutionis onus inde resultare. Sic ex præfati Auctoris doctrina licet inferre, quod si negauerit, non tamen id esse, attenta eius ratione, probabile.

SECTIO X.