Avendaño: Thesaurus Indicus - The School of Salamanca

back | | continue

SECTIO II.

SECTIO II.

Circa non Beatificatos quæ sint prohibita, occasione peculiaris casus apud Indias, cum vtilibus animaduersionibus declarantur.

13

*HIc Limæ mortuus Oblatus quidam

Casus propositus.

apud Dominicanos Patres, qui natalium obscuritatem (erat enim ex Hispano & Nigra mixtim progenitus) probitate vitæ, & religioso agendi modo profligauit. Qui & aliqua fecisse miracula ijsdem Patribus attestantibus dicebatur. Vnde & ad Sedem Apostolicam scriptum vt pro eo publicè honorando remissoriales litteras iuxta consuetam formam expediendas imperaret. Et erat illius corpus in communi sepulchro, èex quo tamen extrahendum, vt in nouo Sacello infirmarij locaretur, censuerunt. Id quod aliqua cum pompa fieri, deportato in Ecclesiam, & cum solemni Missa ac concione tumulationi præaptato. Quia verò res visa est Pontificijs Decretis non conformis, apud eos, quorum intererat, inconuenientibus hoc in genere obuiam ire, deliberatione habita, id quod est ipsis opportunum, censoribus auditis visum, statuerunt.

14

*Et in eo quod dicti Patres agere voluerant, nihil fuisse quod Decretis prædictis obstaret, probari poterat discurrendo per singula. Nam èex tumulo transferre ad tumulum non erat venerationis aliquod aut cultus sublimioris argumentum: sed quia defunctus talis munus Infirmarij cum communi laude obierat, dicebatur ei deberi peculiaris hæc memoria, vt in Sacello eius

Corporum translatio vt liceat.

dem memoriam etiam omnium & affectum pariter ad virtutum eius imitationem prouocaret. Si enim cognatorum corpora transferre licet, non quidem sanctitatis, sed humanæ coniunctionis intuitu, vt in sepulchris alijs decenter iaceant: cur non idem liceat ex religiosa affectione, cùm non debeant esse Religiosa corpora deterioris præ sæcularibus conditionis. Ad id autem sufficere Prælatorum Religionis licentiam constat ex priuilegio Leonis X. quod ex Cespedes de Exem

Cespedes. P. Pellizarius.

ption. dist. 209. adducit P. Pellizarius Tractatu 8. Cap. 5. n. 176. vt Regulares concedere possint facultatem exhumandi cadauera, & transferendi de loco in locum. Quod quidem cùm respectu Sæcularium liceat, manifestum est respectu Religiosorum multò magis id licere.

15

*Prætereà funeralis aliqua pompa à sepul

Sicut & funeralis pompa.

chro in Ecclesiam non videtur vnde possit illicita censeri, cum neque contra aliquam sit Pontificiam prohibitionem. Licet enim per Ecclesiam non sit iter directum ad Sacellum, sed circuitu sit vtendum, ad pompam aliquam benemeriti alumni, fieri sic potest, estque illud in vsu cum Sæcularibus, vt longiori aliqua deducantur via, vt sic plura dici Responsoria possint, & comitatus laxiori spatio amplior videatur. Item in Ecclesia ob præsentiam SS. Sacramenti deuotiùs orari potuit, & Responsorium solemniùs decantari. Sic cum ex vno in alium locum defunctorum corpora transferuntur, Parochis, per quorum Paræcias fit transitus, sua iura debentur: vnde & orta quæstio an possint occultè transferri ad vitandam iurium talium solutionem. Et respondet affirmatiuè idem P. Pellizarius n. 177. Est autem ex eo

Occulta translatio generaliter licet.

argumentum pro caussa præsenti, dum volunt talium legum auctores corpora, quæ ex vno in alium locum transferuntur, cum debita pompa deferri, qua non debent, moderata tamen, Religiosa priuari.

16

*Iam quod ad Missam solemnem spectat,

Solemnis Missa, & quæ.

licitum prorsus apparet, præsertim si aliqua sit ex ijs, quæ dici pro Defunctis possunt. Missam etiam de SS. Trinitate, vel alio modo posse cantari in die Anniuersarij talium cum Molfesio & Trullench tradit P. Quintana Dueñas Tomo 2. Singularium Tract. 14. Singulari. 2. n. 9. & ratio est, quia id non inuenitur prohibitum vbi alia prohibita extant, & exceptio firmat regulam in contrarium. Et videri alicui posset in casibus similibus translationis conuenientiùs Missam de SS. Trinitate, de Spiritu sancto. de SS. Sacramento, aut de B. Virgine cantari, quàm pro Defunctis: ea enim videtur significari Defunctum talem posse illa inter purgatrices flammas indigere detentum: quod quidem cum opinione sanctitatis eius non videtur post lapsum annorum plurium cohærere. Quod si reuera accideret, non ideò Missa pro eius gloria dicta minùs ei ex opere operato prodesset, vt est constans Doctorum sensus. Et quod ad fructum ex opere operantis pertinet, ex peculiari cultu SS. Trinitatis, Spiritus sancti, SS. Sacramenti, B. Virginis, adde & Angelorum, |

cum eorum intercessione coniuncto, aut etiam Sancti Religionis Fundatoris, potest abundè quod ex ea parte deficit, compensari.

17

*Concionem etiam publicam haberi posse

Publica concio.

affirmat citatus Auctor cum eisdem Molfesio & Trullench, in qua de virtutibus talium Defunctorum agatur. Si enim Conciones pro ijs haberi solent in eorum exequijs, qui sine excellentis opinione sanctitatis mortui sunt; quantò id potiùs quando virtutum excellentia meretur apud populos commendari; vt & sic eminentibus laus impendatur debita, & alij ad eorum imitationem prouocentur. Pro quo tot sunt exempla, quæ occurrunt passim, vt non sit opus circa hoc diutiùs immorari, & hunc morem laudandi defunctos apud antiquos viguisse, maximeque apud Romanos, ostendit Alexander ab Alexandro Lib. 3, die

Alexander ab Alex.

rum genialium Cap. 7. vbi Tiraquellus cumulum eruditionis adiungit. Qui & apud Ecclesiæ Patres obseruatus, vt videri in Diuo Gregorio Nazianzeno potest, D. Gregorio, Nysseno, D. Ambrosio, D. Ioanne Chrysostomo, D. Maximo, D. Bernardo, & alijs.

18

*Sed his non obstantibus multi moderationem circa præfata habendam censuerunt. To

Apparatus, & concio iussu S. Inquisitionis conuenienter prohibita.

tus enim ille apparatus eò videbatur tendere, vt defunctus, de cuius iam diu erat quòd agebatur cultu apud Sedem Apostolicam obtinendo, aliquod haberet venerationis augmentum. Sin minùs quid opus erat nouo illo apparatu, cùm translatio posset secreta cæremonia celebrari. Vnde licet nihil ex præfatis se solo videretur obstare, coniunctum illud publico plausu conquisito, contra Sedis Apostolicæ mentem & verba prorsus apparebat. Amoueri iubentur imagines, vt vidimus num. 12. in quibus aliquid esset venerationem & cultum præseferens & indicans: & an non venerationem & cultum præse fert defunctum ante annos plures honorifico ritu transferre, vulgata translatione, & concione prænuntiata? Quando ergo tale quid ex honore talibus impenso colligi aut timeri potest, neutiquam est permittendum, etiamsi actiones honorificè aliàs videantur permissæ. Et hoc est quod nomine scandali significant aliquando Scriptores, vt videri potest apud Lezanam Tomo 2. verb. Sanctorum cultus num. 6. &

Quid nomine scandali in talibus significent Scriptores.

P. Palaum Tomo 2. Tractat. 8. Disputat. 2. Puncto 3. num. 7. & 8. & P. Quintanam suprà. scandalum enim ex eo contingere potest quòd adstantes ad cultum non debitum prouocentur. Si enim ipsi nihil aliud, quàm quod vident fieri, & eodem modo præstent, nullum ibi scandalum est. Periculum ergo dictum nomine scandali significatum, quod præcauendum etiam Benè aduertit P. Baldellus Tomo 2. Lib. 3. Dispu

P. Baldellus.

tat. 13. num. 21. Id quod in casu nostro præsertim videtur locum habere potuisse. Cùm enim defunctus dictus ex ijs fuerit, qui Mulati dicuntur dum tales, qui magno in numero sunt, cum sic celebrari conspicerent, & alij ex Æthiopum & Indorum promiscua turba, Sanctum existimarent, & Sanctorum eidem cultum adhiberent, ea cultus discrimina, de quibus Doctores agunt, distinguere nescientes. Quod quidem & in Hispanorum vulgo etiam accideret: quis enim ex vulgo circa ista peritus? Licet ergo prædicti Patres in nullo se velle dicerent Decretis Pontificijs contraire, de quo dubitari non poterat; nihilominùs quia actio ipsa non videbatur illis conformis, moderatio visa est adhibenda, vt reipsa adhibita est, prohibita concione.

19

*Et quidem licet concio haberi possit in

Non fuisse conuenientem concionem.

exequijs, quæ post mortem fiunt, insolita tamen post annos à morte plures ad nihil videtur deseruire, nisi vt populus ad peculiarem venerationem excitetur: præsertim concurrentibus alijs, de quibus suprà: si prætereà sint narranda miracula, quæ dum non audit populus, vix aliquem de sanctitate laudati solet notabilem conceptum efformare. Quid autem circa hoc à Sede Apostolica habeatur dispositum sciunt Theologi, quibus Vrbani VIII. Decretum non po

Vrbani VIII. Decretum circa miracula, & reuelationes &c.

test non esse perspectum, quod plures adducunt, & inter alios P. Pellizarius Tractat. 6. Cap. 4. num. 50. & 51. Lezana Tomo 1. Cap. 12. n. 39. & Tomo 2. citato num. 6. Bassæus Tomo 2. verb. Reliquiæ Sanctorum. Integrum autem habetur apud Dianam Parte 4. inter Pontificias Constitutiones ad S. Tribunal Inquisitionis spectantes, & verò miracula aut reuelationes in libris vulgari omnino ibidem prohibitum inuenitur: quod autem voce vulgari nequeant, non ita apparet, attento Decreti tenore: & est hoc solerti obseruatione dignissimum, in quo non videntur Scriptores ita exactè vt par erat, processisse.

20

*Quod ergo ex vi præfati Decreti, nul

Quod ad S. Tribunal spectat.

lo modo vulgari prædicta queant, praxis S. Tribunalis videtur ostendere, quia Domini aut in speciali prohibent, cùm aliquid occurrit, vt in casu dicto, aut prædicata reprehendunt. Et prætereà in ipso Decreto videtur habere fundamentum, dum in eo sic dicitur: Vt autem præmissa diligentiùs obseruentur: vniuersis & singulis tam Or

Decretum citati verba.

dinarijs, quàm hæreticæ prauitatis Inquisitoribus, districtè præcipit vt in sua quisque diœcesi vel Prouincia sedulo peruigilet, ne sine approbationibus prædictis imagines cum memoratis signis exponantur, aut miracula, reuelationes, ac beneficia prædicta publicentur, aliâve contra superiùs disposita fiant. Sic Pontifex. Vbi cùm absolutè publicationem prædictorum sedula diligentia impediendam præcipiat, ad omnem tum scripto, tum voce videtur Decretum extendendum. Vbi enim lex non distinguit, neque nos distinguere debemus, & propositio indefinita æquiualet vniuersali, & sic alia de vulgaribus axiomatibus.

21

*Sed verò cùm præfata dispositio ad præ

De illorum publicatione voce facta non procedit.

cedentia referri debeat, non est in illa vis ea, quæ primo se prodit aspectu. In præcedentibus enim nihil de publicatione voce facta continetur, vt est ex Sermonis processu manifestum. Notatur abusus in eo quòd miracula & reuelationes, aliaque beneficia à Deo per eorum interceßiones accep

Sed libris editis.

ta in libris rerum ab ipsis gestarum enarrentur. De voce nec verbum. Sequitur prohibitio: Ac pariter imprimi de cetero inhibuit libros eorumdem hominum, qui Sanctitatis, vel Martyrij fama, vel opinione (vt præfertur) celebres, èex vita |

migrauerint, gesta, miracula vel reuelationes, seu quæcumque beneficia tamquàm eorum intercessionibus à Deo accepta continentes &c. Ecce circa scriptos libros totam tendentem prohibitionem. Cùm ergo & Ordinarios & Inquisitores vrget; vt sedulò circa impediendam publicationem peruigilent, non de alio publicationis genere, quàm de præfato accipiendum, quod vltimis illis verbis comprehendit: Aliave contra superiùs disposita: planè indicans ea, quæ nuper expresserat, non alia esse, quàm ea, quæ cum prohibitione præmiserat, & à præfatis iudicibus volebat ad omnimodam obseruantiam sedulo peruigilio deduci. Estque id iuxta vulgares Iuris regulas à Doctoribus passim allegatas, scilicet quòd dispositio omnis inspicitur & interpretatur prout verba diriguntur. Pro quo Barbosa Tractatu de Axiomatibus Iuris. Axiomate 73. num. 17. Item, verba quantumuis generalia debent

Axiomata Iuris circa Dispensationis interpretationem.

restringi ad rationem & caussam, propter quam fuerunt prolata, & intelligenda sunt secundùm ea, quæ præcedunt. Iuxta leges & auctores apud eumdem Axiom. 222. nu. 28. vbi & nu. 40. Quòd verba generalia restringuntur secundùm subiectam materiam. Ex dictione etiam superiùs, quæ eadem est cum dictione suprà cùm adijcitur verbis Dicta, aut Disposita, idem colligitur: Est enim relatiua ad præcedentia cum omnibus suis qualitatibus, per Textus & Doctores apud eumdem Tractatu de Dictionibus, Dictione 395. Cùm ergo Alia superiùs disposita dicuntur, illa ipsa, & non alia, aut alio modo intelligenda veniunt.

22

*Cùm ergo hæc ita se habeant, si quando

Cur ab Inquisitoribus prædicta possint prohiberi.

contingat à DD. Inquisitoribus miraculorum aut reuelationum euulgationem prohiberi, non videtur id ex vi præfati Decreti procedere, sed quatenus attentis circumstantijs videtur ad venerationem & cultum conciliandum tendere; sicut actiones aliæ, de quibus dictum, & licet in Concilio Tridentino circa miracula specialis etiam

Concilium Trident.

extet prohibitio Sessione 25. de Reformat. in Decreto de inuocatione &c. Sanctorum. Quod ibidem traditur, ad Episcopos spectat, sicut & Reliquias approbare. Vbi & notandum ibi non prohiberi publicationem, sed admissionem, sic enim ibi: Nulla etiam admittenda esse noua miracula, nec nouas Reliquias recipiendas, nisi eôdem recognoscente & approbante Episcopo. Possunt ergo in Concione narrari, quamuis admissa non sint, nullam maiorem eis auctoritatem tribuendo, quàm sit ea, quæ humanæ fidei debeatur. Per quod conciliari potest locus iste Concilij cum alio eiusdem Sessionis in Decreto de Purgatorio, vbi cùm de Concionatoribus sit sermo, inter alia sic additur: Incerta item, vel quæ specie falsi laborant, euulgari ac tractari non permittant. Scilicet Episcopi. Possunt enim miracula (& de reuelationibus idem est iudicium) certa esse ea certitudine, quæ ad eorum narrationem sufficiat, & ita specie falsi non laborare. In quo Concionatorum conscientia & prudentia conuenitur.

23

*Si dicas Concilium eodem modo loqui

De Reliquijs alia est ratio, pro quibus approbatio Episcopi requisita.

de miraculis ac Reliquijs, & ita ex eo videri consequenter inferri, quòd sicut Reliquiæ exponi nisi approbatæ nequeunt, ita neque miracula. Id non vrget. Admitto enim illationem, & ideò assero miracula non posse proponi vt certa & ab omnibus necessariò recipienda, sicut in Reliquijs seruare Concilij dispositione tenemus. Est prætereà inter illa notanda diuersitas, quòd in Reliquijs, cùm minimè certæ morali certitudine sunt, magnum est inconueniens in earum expositione ad venerationem, quòd scilicet adoratio immerenti tribuatur: quod tamen in miraculis non ita accidit, cùm iuxta verosimilia fundamenta populo in Concionibus proponuntur. Vnde Ecclesia, quæ in adoratione Reliquiarum adeò cauta est, in Officijs Sanctorum aliqua solùm prout apud Ecclesiasticos Scriptotes occurrunt, solet proponere, quæ in

Aliqua incerta in Officio sacro proponuntur.

certa aliquando sunt, vnde ea Scriptores aliqui non admittunt. Sic annorum numerum ab orbe condito in Festo Natiuitatis Domini, Crucem in aëre visam in prælio illo insigni, quod in Hispania celebratur Titulo Triumph. S. Crucis, de quo plures dubitant. Sicut de aliquorum Apostolorum gestis in eorum Officijs enarratis. Vnde & in libris de nouo editis miracula narrari perspicimus, & reuelationes annuentibus Prælatis, dum ea in illis cautio ab Auctoribus adhibetur, ea scilicet non vt inconcussæ auctoritatis, sed vt fidei humanæ fouenda suffragio, à se pro fidelium pietate promouenda vulgari. Pro quo Lezana Consulto 1. nu. 27. & 28. ex. P. Bal

Lezana.

dello.

24

*His ergo circa casum præfatum præliba

Quid non permissum.

tis, videndum restat quid erga non Beatificatos vlteriùs liceat: circa quod iam illorum modum dicendi reiecimus, qui omnia licere affirmant, quæ non sunt expressè prohibita, quæ ad laureolas, radios, seu splendores, reducuntur. Cùm enim, vt vidimus, in Decreto prohibitum appareat quidquid cultum ac venerationem præ se fert, aut indicat; aliquid profectò ampliùs debet prædictis adijci, quandoquidem prædicta verba neque superflua existimari debent, neque vt synonima interpretanda. Vbi quòd ad laureolas at

De laureolis. Vbi quid de illis P. Quintana Dueñas.

tinet oportet priùs exponamus. Circa quod P. Quintanad. suprà nu. 7. laureolas prohibitas esse dicit, quæ ex splendoribus, aut luminis radijs ex eorum capite emanentibus, aut circa eorum capita effulgentibus, efformantur. Illis enim lumen inaccessibile, quo Beati fruuntur in gloria, & corporum claritas, qua resurgendo fruentur, designatur, vnde illæ solis iam canonicè declaratis, sanctis, aut Beatis debent tribui ex Pontificia institutione. Addit num. 8. coronas alias ex diuersarum arborum folijs confectas non prohiberi, quia communes illæ victoribus sunt, vnde communiter imagines cum illis permittuntur, videntibus Prælatis, & minimè repugnantibus. Idem autem quod laureolis dictis significari diademate ex lineis in formam arcus conformatis, quo sæpissimè depinguntur, ipse & alij contestantur.

25

*Sed contra hoc esse videtur, sic ex

Commodior explicutio.explicatio.

plicatam laureolam, superfluè expressam, quandoquidem nihil aliud significat, quam radios & splendores ex capitibus emanantes. Verba autem in legibus debent aliquid operari, & non esse superflua: proinde ita debent intelligi, ne maneant sine effectu: vt multis Tex|

tibus & auctoribus exornat Barbosa Axiomate

Lex debet intelligi vt non maneat sine effectu.

222. citato num. 11. & cum Coronæ etiam ab Angelis allatæ non videantur prohibitæ, quandoquidem, vt dictum est, Prælatis non reluctantibus sic vsus obtinuit, qui, & Romæ videtur ad

Coronæ permissæ ab Angelis adductæ.

missus, aliud certè quærendum, ad quod se prohibitio debeat extendi. Et certè nullum apparet commodius, quàm id, quod diadema dicimus, siue semicirculus sit in capite eminens, qui picturis aptior; siue integer, vt in statuis. In picturis enim non ex radijs aut splendoribus formari solitus, & ei congruit Coronæ etymon iuxta Grecam originem, est enim à Κορονις, seu Κορωνι sic dicta, est autem Coronis summitas circuli, vt exponit Carolus Paschalis Lib. 1. Cap. 1. Si autem

Coronis quid.

quæras cur circulus aut summitas, seu semicirculus prohibiti sint, qui speciem coronæ non ita præseferunt, cùm tamen coronæ permissæ sint: Ratio discriminis ex EcclesięEcclesiæ dispositione reddẽdareddenda, quæ in vno voluit gloriam significari vt certò iam obtentam, non in alio. Et dispositionis ratio ea etiam esse potuit quòd modus diadematis dicti numquàm est vsu receptus ad heroum excellentiam designandam aut alias coronas promerentium, vnde opportuit ab Ecclesia ornamentum aliquod speciale pro sacris imaginibus decerni, quo eorum, quos exprimunt, gloria signaretur. Quod & in titulo videre licet, quo Ecclesia vtitur ad eorum beatitudinem indicandam, vocat enim eos Sanctos, quod quidem non est apud Ethnicos inuenire Latina vsos lingua, vt numina

Nemen sancti apud Ethnicos inusitatum circa sua numina.

etiam honorarent sua. Diuos quidem vocarunt Cæsares; quo titulo etiam Ecclesia vtitur, & sanctis attribuitur: sed non ita vt iuxta antiquitatis ritum Imperatoribus, ac Regibus, summisque alijs velit negari Principibus, vnde in eorum elogijs illud solet esse principium D. O. M. scilicet Diuo, Optimo, Maximo, cùm scilicet opus aliquod eisdem dedicatur. Numquàm tamen Ecclesia compellationem sancti erga ipsos pateretur.

26

*Quòd si erga Pontificem Summum ita

Cur Summo Pontifici tribuatur.

fert antiqua consuetudo, dicitur enim Sanctus Pater, & etiam sanctissimus: titulus quidem sanctitatis, non personæ vt talis, sed dignitatis est, & commodè stare potest, eo quòd propter vices Christi in terris eo possit compellari nomine, quod est proprium Beatorum, & quia eminenti quadam ratione, & cum maxima amplitudine id continet, quod apud homines reddere potest Dei seruos insignes maximè gloriosos, quandoquidem canonizare potest, & sic titulum Sancti conferre multis, quo gloriosior nullus. Sic & Ecclesia vocatur Sancta, quia in ea est cælestis potestas, qua fieri sancti possint, per magisterium scilicet, & Sacramentorum administrationem. Nihilominùs nomen sancti non est vsurpandum nisi adiectiuè, vt scilicet adiunctum alteri significanti dignitatem, quia aliàs sensus mutatur: vnde stare posset quòd nomen Sanctißimi solitariè & antonomasticè posset esse in vsu, non tamen ideò nomen Sancti vllatenus admitti deberet: vt si Romæ diceretur, sic iubet Sanctissimus, Sanctissimus ægrotat, Sanctissimus se contulit in Vaticanum, & sic in alijs. Quia nomen tale ad designandum Pontificem destinatum est, non ita aliud, nisi vt alteri additum. Et in hoc nulla est alia quærenda

Compellatio Sanctissimi non semper maiorem indicat sanctitatem.

ratio. Neque Sanctissimi compellatio maiorem gradum sanctitatis semper indicat, quam sit eius, cui nomen est Sancti tantùm attributum, vt videre licet in Officio sacro: nam de D. Petro Alexandrino loquens Ecclesia in lectione de eôdem sic habet: Petrus Episcopus Alexandriæ post Theonam virum Sanctissimum, sanctitatis & doctrinæ splendore non solùm illustrauit Ægyptum, sed toti luxit Ecclesiæ Dei. Vbi quidem cùm maiorem & sanctitatis & doctrinæ splendorem in D. Petro agnoscat & prædicet, illum Sanctissimi titulo non effert, quo Theonam extollendum iudicauit,.

27

*Inquirendum autem restat an præter dia

Quid insuper non liceat licet in speciali non prohibitum.

dema, radios & splendores aliud sit, quod à Pontifice prohibitum debeat reputari; nam reuera ita eius verba indicant, vt superiùs dicebamus, ne cogamur asserere fuisse illud superfluè additum de indicante & præseferente cultum & venerationem, quod apud auctores non occurrit declaratum. Et quia hominum ingenia sunt varia, atque ingeniosa pietas, quidquid sic fuerit inuentum, vt cultum videatur & venerationem excitare, debet censeri prohibitum, & de ijs loquimur modò, quæ ad imagines spectant, quid scilicet esse possit quod prædictis æquiualeat. In quo quidem vix aliquid speciale designari potest cùm tamen esse specialia multa queant, quibus aliquos gloriam esse consecutos, ac proptereà cultu esse dignos peculiari designatur. Vt si in aliquo effigientur similes Sanctis quibusdam, in quo illi singulares, præsertim in morte, extiterunt. Et ad hoc referendum quod habetur in citato Tridentini Concilij Decreto, de cultu Sanctorum verbis illis: Statuit sancta Synodus nemini

Concilium Tridentin.

licere vllo in loco, vel Ecclesia etiam quomodolibet exempta vllam insolitam ponere, vel ponendam cu

Insolitæ imagines vt prohibitæ.

rare imaginem, nisi ab Episcopo approbata fuerit,. Ideo namque insolita esse potest, quia alicuius saltim non Beatificati, eo habitu, vt cultus ei indebitus intendi videatur. Et vt intentio in saluo sit, si res ipsa id præsefert, facto potiùs, quàm verbis standum; quia voluntas magis facto, quàm verbo declaratur, vt ex multis probat Barbosa Axiomate 93. nu. 11. & vbi damnum aut periculum in facto est, verbalis non attenditur excusatio.

28

*Et prædicta quidem supponunt sententiam

Radies & diadema licere malè à quibusdam assertum.

Molfesij Cons. 45. num. 31. cuius ipse meminit in Promptuario iuris Tract. 11. nu. 52. & 53, non esse admittendam, vt ad praxim reducatur, dicentis alicuius non Beatificati imaginem posse cum radijs & diademate depingi, quam & esse aliorum recentiorum affirmat Diana Parte 3. Tract. 5. Resolut. 9. Et eam improbat cum nonnullis, quos citat; non tamen asserit improbabilem post Decretum Vrbani scribens, ante quod Molfesius scripserat, asserens nihilominùs esse Recentiores, qui eam sequantur. Et quidem vt deinceps ita effigientur nullo modo probandum est: quòd verò in iam effigiatis aliquid huiusmodi tolerari possit, dum ij, quibus Decreti Vrbani executio, committitur, non contradicunt, erunt, qui fortè existiment; cùm præsertim imago talis sine aliquo non potest scandalo in prædictis alterari, & per|

sonam exhibet notæ ac celebris sanctitatis. Quo euentu vt securè procedatur, & scandalum vitetur, loco radiorum aut diadematis potest corona florea, aut aliàs decora substitui: sic enim populus nihil de sanctitatis conceptu detrahet, & iuxta probatiorem vsum res hæc momenti tanti transigetur.

29

*Venio ad alia, de quibus Pontifex in eo

Decretum Vrbani VIII. alia prohibentis.

dem Decreto ibi: & ad illorum sepulchra tabellæ, imagines, & res aliæ ad beneficia accepta tectificanda, & lampades & alia lumina apponuntur. Hæc statim prohibet post laureolas, radios, & splendores, & addit clausulam inculcatam: & quodcumque aliud venerationem & cultum præseferens & indicans. Vnde sicut circa imagines quid illud esse possit diximus, ita & circa alia similiter est explicatio subijcienda. Et inferius quidem videtur id, quod non ita expresserat, dictum Decretum protulisse, dum in eo sic dicitur: Ad horum hominum sepulchra vetuit etiam (Pontifex) ac inhibuit tabellas, atque imagines ex cera, aut argento, aut ex alia quacumque materia, tam pictas, quàm fictas, atque exculptas appendi seu affigi, & lampades, seu alia quæcumque lumina accendi &c. Sed quia prior illa clausula amplissima est, quæ ex vi illius sunt prohibita non debent ad enumerata restringi: vnde quidquid vllo modo, argumento ex similitudine sumpto, cultum & venerationem indicare repertum fuerit, debet penitus prohibitum reputari. Alia ergo quæcumque lumina vltra lampades expressas, sicut ex candelis, accensis facibus, odoratis flammis, elychnijs post vitreas ampullas aquis diuersicoloribus plenas locatis, ad

Contra Molfesium cereos & vota admittentem.

splendorem cumulandum, & sic alia. Et Molfesius quidem num. præced. adductus posse cereos ad sepulchra nondum Beatificatorum accendi, vtroque loco contendit, sicut & vota etiam nomine communitatis deferri. Contra illum tamen & alios similiter sentientes videtur dictum De

Consuetudinem qui admittant.

cretum prodijsse. Quamuis seruandam in hoc consuetudinem diœcesis dicat Trullech Lib. 2. Cap. 9. Dub. 6. nu. 7. ex quo Bassæus Tomo 2. verbo Reliquiæ sanctorum n. 10.

30

*Et quod ad votum attinet, vt hoc loco à

Quid votum in præsenti.

Scriptoribus sumitur, donarium significat accepti beneficij monumentum futurum, ad sepulchrum eius, vel locum alium eiusdem venerationi dicatum, cuius creditur meritis obuenisse. potest & in magis vsitata significatione vsurpari pro facta Deo promissione, & quæri an tale aliquid possit erga non Beatos exerceri. In quo de priuata cuiusque promissione loquendo non videtur posse negari, iuxta receptissimam sententiam de cultu priuato licito, vbi scandali abest

Licet priuatus cultus, & qualis. Lezana.

periculum. Potest ergo quis in honorem talis vouere Deo ieiunium, eleemosynam, pœnitentiam, & alia pietatis opera, de quibus Lezana citato loco ex Tomo 2. verb. Cultus sanctorum nu. 6. vbi ait quòd possumus in eorum natalibus lætari, ab operibus seruilibus abstinere, Deo vacare, ieiunare, &c. quæ cùm honesta sint, etiam possunt voto firmari, & ita sic addit ille concludens posse votum in eorum cultum offerri. Sed difficultas est an fieri à Communitate possit, à Religiosis videlicet vnius Conuentus aut Collegij, vel à sæculari etiam Congregatione. Et videtur quidem similiter dicendum eum eadem limitatione, quia non inuenitur prohibitum, neque in particulari, neque generalibus clausulis: præsertim si cùm votum fit, protestatio similis addatur ei, quam iubet Pontifex in historijs talium adhiberi. Et quidem ea, quæ propria Beatificatis sunt, de quibus dictum, nequeunt priuatim vsurpari, vt apud citatos est obuium: vnde imagines cum radijs, aut laureolis haberi nequeunt, neque lumina in eorum honorem accendi. Si ergo publicum votum non licet, neque priuatum licebit. Cùm autem liceat, argumento est

Sicut & publicus sine prohibitis.

etiam publicum esse licitum, vbi periculum præfatum non timetur. Quod tunc præsertim poterit locum habere, cum votum emissum fuerit, quo aliquid faciendum promittatur, si Deus intercessione talis sui serui beneficium dignetur speciale concedere, quod & sit eius meritis impetratum. Tunc enim scandalum esse nullum poterit, sed qui id rescierint, gratias Deo agent, & serui Dei merita, quæ ipse nota fieri huiusmodi munificentia intendit, recognoscent.

31

*Illud autem videtur non ita conforme

Ieiunio ex statuto non conforme Decreto.

Decreto, si lege aliqua aut statuto ieiunium indiceretur ex voto, aut aliter obseruando. Ieiunia enim talia non solent in Ecclesia nisi pro sanctis Canonico ritu declaratis indici, vti peculiaris ritus festiuitati eorumdem adnexus. Quod si aliquando in Religionibus tale quidquam accidit, vt in Societate nostra, in qua ieiunium in peruigilio D. Parentis Ignatii nondum fa

Circa D. Ignativm quid factum.

stis Sanctorum adscripti à Congregatione Generali 7. iniunctum est, erat tamen gloria Beati conspicuus: & non defuere qui circa factum dubitarint; sed immeritò, in id enim viri doctissimi consenserunt. Et quia Diui Parentis mentio incidit, meminisse iuuat voti à pluribus nauigantibus dira tempestate iactatis in naui ex Mexicano sinu in portum Nouæ Carthaginis contendenti, in qua Illustrissimis D. D. Bartholomæus Lobo Guerrero Noui regni Granatensis Archiepiscopus vehebatur, Limanus posteà,

Votum ob miraculum.

qui cum alijs duobus èex Societate Patribus hortatoribus votum in honorem Diui Parentis emisit, Deo promittens se in eius Festo iam aluo Sanctorum inserti, qui nec Beatus tunc temporis, Missam Pontificio ritu dicturum, & voti compotes facti omnes, dum Dominus serui sui fidelissimi precibus exoratus imperauit ventis & mari, & facta est tranquillitas magna. Matth. 8. Rem elegantissimus & grauissimus vitæ Scriptor suis omnibus cum circumstantijs Lectori obuius exhibebit. Et hæc occasione casus, de quo dictum, disseruisse sufficiat, ne ad communia plus iusto digrediamur, quamuis eo tendere digressiones curem, vt non communia, sed peculiaria subministrem. Ad quid enim scribimus, qui vltra communia, & in multis repetita voluminibus, nihil sumus de thesauris nostris nisi vetera prolaturi? Sit ergo

Loading...

back | | continue