Avendaño: Thesaurus Indicus

93

*NOn posse iudicem in eo euentu rem

Sententia affirmans.

vni applicare, sed diuidendam inter litigantes affirmant ij, quorum meminimus Parte 1. num. 44. quod & tenet P. Ioannes |

p. 225

Erardus Fullonius in Commentarijs ad Lib. 1. Ma

Export TEI

P. Fullonius.

chabæorum Cap. 16. Excursu 1. Sect. 6. nu. 2. & 3. ita ibi scribens: Est caussa inter partes ambigua, vtraque sententia est probabilis æquè, vel parùm inter est: potestne iudex pronuntiare absolutè pro altera, vel tantùm æquè probabili, vel minùs probabili? Occlament & obmurmurent nescio qui de triuio: ingerantur mihi libri in contrarium, &, si voles, bibliothecæ integræ: pronuntio tamen tamquàm certum, & extra omnem disputationis ambiguitatem, non licere citra culpam acceptionis personarum. Sic ille Ecclesiastæ zelo, quo in munere eximius, & posse id bonis ostendi rationibus non nego, quibus graues Scriptores ad sic sunt sentiendum permoti. Sed ita confidenter certitudinem adstrui, erant qui non probent, & meritò, cùm pro opposita sententia sint etiam minimè contemnendi patroni, & culpam talem esse grauissimam iam ille præmiserat, qui & ita scripserat: Ponamus casum, vt vocant, pro amico, quam peßimè non Iurisconsulti modò, sed & Theologi aliqui laxi, & planè, vt audietis, damnandi, posuere. Hæc ille, & laxam, & pessimam, & damnabilem opinionem dictam appellans. Quod quidem non solùm in opinionum æqualitate videtur censere, sed etiam stante imparitate: sic enim subdit: Similiter si alterius ius magis probabile est, plus illi adiudicet: & alterum, qui ius etiam habeat, sed minùs probabile, compensatione aliqua aspergat pro mensura iuris sui: si aliter pronuntiat, non sequitur meritum caussæ, adeoque non potest euadere notam acceptionis personarum. Sic ille, qui de genere noxæ sic dixerat: In re tanta numquàm nisi grauissimè erratur.

Export TEI

94

*Sed & ipsum hac in parte errasse non le

Export TEI

Contrarium statuitur contra citatum Scriptorem.

uiter, aliquos qui affirment futuros non dubito, ob rationem dictam, præsertim si de opinionum inæqualitate loquamur; ni velimus receptissimam doctrinam de opinionum probabilitate conuellere, iuxta quam sic arguo: Probabile est iudicem in casu dicto posse vt placuerit iudicare: sed probabiliter operans non errat per se loquendo: ergo neque iudex in casu dicto. Si ergo non errat, ergo neque pessimè per se loquendo, neque damnabiliter operatur. Maior constat ex omnibus principijs, quæ pro opinionum dignoscenda probabilitate à Theologis afferantur: A ratione scilicet, auctoritate Doctorum, & Christianorum Tribunalium praxi, & si qua sunt alia Ratio enim non leuis est, ex eo deducta quòd sic operans, operatur prudenter, & non temerè, quod est generale fundamentum ad securitatem conscientiæ in hoc operandi modo. Quòd autem sit pro parte altera id, quod etiam est probabile, non tollit prioris probabilitatem, & ita neque obstat prudenti operandi modo, quando præsertim de probabilitate agitur, quæ versatur circa ius, & vbi non fauet possessio. Et quidem si probabilis est pars vtraque, tollitur suppositio quæstionis: si autem probabilis est, habetur intentum, posse inquam iudicem eam prudenter amplecti. Iam quod ad auctoritatem spectat, sunt sanè, & multi, nec de triuio, sed ex Academiarum, ac Religionum sacrarijs doctissimi & grauissimi Scriptores illam amplectentes, vt videri potest apud Dianam Parte 1. Tract. 13. Resolut. 3. Bassæum verb. Conscientia nu. 16. PP. Bardi, Franciscum de Lugo, Bonacinam, Angelum Bossium, Cardinalem Sfortiam, Ioannem Sancium, P. Thomam Sancium, vt omittamus eos, qui apud Amadæum Proposit. 11. ex Tractatu de Iustitia & iure affirmant non solùm posse iudicem id facere, sed & pro sententia ferenda pecuniam accipere, quia inuerosimiliter locuti, de quo inferiùs nu. 98.

Export TEI

95

*Sit quidem ita vt citatus Scriptor neque

Export TEI

Illius loquendi modus penitus improbatus. Vbi de fundamentis probabilitatis.

bibliothecas integras admittat vt eum à sententia sua dimoueant, quæ valde probabilis est, ac solidis nititur fundamentis. Sed bibliothecas adeò parui facere, vt ad probabilitatem oppositæ fundandam non sint satis, non poterit certè sine offensione ab æquis veritatis æstimatoribus auscultari. Et erunt qui similia regerant, vt scilicet si ingerantur libri in contrarium, & si volet, bibliothecæ integræ, non possint positionem illam à probabilitatis suæ possessione legitima dimouere quam ipsi, vt de ratione fundamentali taceant, agmen Scriptorum nobilium conciliauit. Vnum ex illis, iuxta receptam iam in Scholis doctrinam, de qua Parte 1. n. 40. 55. & seqq. alijsque, ad probabilitatem conciliandam satis meritò asserendum, quia & sunt ex illis aliqui tales, vt vnus possit pro decem millibus computari. Nullum in speciali compello, ne dum Patres Valentiam, Thomam Sancium, Martinum del Rio, Emmanuelem Rodericum, Bonacinam, aut alios profero, alijs videar aliqualem iniuriam irrogare. Si ergo vnus satis ad effectum præfatum, quid Bibliothecæ præstabunt habenti aures vt audiat, & cor docile, quale sibi vt genuinum domicilium veritas concupiscit.

Export TEI

96

*Iam quod ad praxim attinet manifestum

Export TEI

A praxi proborum iudicum confirmatio.

est à iudicibus Christianis, & Deum timentibus sententiam dictam semotis scrupulis assumi, idque frequentissimè, quia lites tales ordinariè sunt, vt contendentes pro se habeant doctos Aduocatos, quibus non sunt iudices doctiores, & vtrique quam defendunt partem valde verosimilem reputant. Sicut etiam iudices multùm Aduocatis doctis, & Dei timore præditis deferentes. Et licet aliquoties circa verosimiliorem sibi sententiam iudicent, non ideò est quòd probabiliorem reputent, quia æquè probabilis potest menti magis adaptari, vel quia benignior, vel quia à Doctoribus defenditur, erga quos est quis magis affectus. Sicut Thomistæ opinionem illam amplectuntur, iuxta quam tenetur iudex, qui ex priuata scientia innocentem aliquem nouit, eum tamen secundùm allegata & probata, Sontem inuenit, condemnare, quia D. Thomæ est, etiamsi contraria, quæ est Scoti, etiam æquè probabilis sit,

Export TEI

Dom. Arauxo.

vt ex Soto affirmat Dom. Arauxo in Decisionibus moralibus Disput. 9. Casu. 5. n. 9. qui & subdit opinionem Scoti in praxi esse probabiliorem, quò est mitior, ac securior, si sine scandalo plebis, & sine læsione auctoritatis iudicis executioni mandetur.

Export TEI

97

*Ex his ergo satis apertè conuincitur cita

Export TEI

Stante sententiarum inæqualitate res certior.

tum Scriptorem immeritò in exaggerationes præfatas prorupisse: quod quidem cùm sententiarum inæqualis probabilitas intercedit, magis compertum est, vt non sit opus compensatione illa, de qua idem, quod, vt credo, nec scrupulosus iudex obseruandum esse sibi persuadebit. Et quidem non infeliciter cum Republica actum credi debet, vbi iudices intra probabilitatis ter|

p. 226

minos se continentes litibus finem imponunt, in id intenti, ne manifestam, aut dubiam practicè iniustitiam perpetrent, ex quo illis compendium nullum. Minus in hoc periculum, quàm in officiorum venditione, pro qua cùm D. Augustini,

Export TEI

Ex venditinevenditione officiorum admissa redarguuntur.

& D. Thomæ auctoritates induxisset Sectione 2. n. 9. sic subdit: Quis damnare audeat, quod Augustinus, & D. Thomas sine censura præteriere? Quod passim apud Christianos fieri videmus? Sic ille. Et nos ad illud: Quis damnare audeat, quod grauissimi Theologi sine censura præteriere? Quod passim apud Christianos iudices fieri videmus?

Export TEI

98

*Quod & vlteriùs ostenditur ex damna

Export TEI

Roboratur, quia non damnata à Sacra Congregatione.

tione sententiæ, de qua. n. 94. inter alias iudicio S. Congregationis Generalis Inquisitionis auctoritate SS. D. Alexandri VII. roborata die. 24. Sept. an. 1665. proscriptas, tenoris sequentis: Quando litigantes habent pro se opiniones æquè probabiles, potest iudex pecuniam accipere pro ferenda sententia in fauorem vnius præ alio. Hæc vt minimùm scandalosa pronuntiatur cum alijs, & seuerissimè prohibetur verbis sequentibus: Quibus

Export TEI

Decretum Alexandri VII.

peractis cùm similium Propositionum examini cura & studium impenditur, intereà idem Sanctissimus re maturè considerata statuit & decreuit prædictas Propositiones, & vnamquamque ipsarum, vt minimùm, tamquàm scandalosas esse damnandas & prohibendas, sicut eas damnat ac prohibet: ita vt quicumque illas, aut coniunctim, aut priuatim tractauerit, nisi forsan impugnando, ipso facto incidat in excommunicationem, à qua non possit (præterquàm in articulo mortis) ab alio, quocumque, etiam dignitate fulgente, nisi à pro tempore existente Romano Pontifice absolui.

Export TEI

Insuper districtè in virtute sanctæ obedientiæ, & sub interminatione diuini iudicij, prohibet omnibus Christi fidelibus cuiuscumque conditionis, dignitatis, ac status, etiam speciali & specialissima nota dignis, ne prædictas opiniones, aut aliquam ipsarum, ad praxim deducant. Sic SS. Alexander. Cùm ergo iuxta censuram & prohibitionem talem opinio prædicta proscripta sit, quando scilicet pecunia accipitur pro ferenda sententia, stante æquali opinionum probabilitate, quando illa non accipitur, sed gratis proceditur, nihil est in tali agendi modo damnabile, vnde opinio huiusmodi in suæ probabilitatis possessione relinquitur.

Export TEI

Sed sunt circa hoc discutienda nonnulla, quæ

Export TEI

Difficultates circa illud.

tum circa opinionem dictam, tum circa Propositiones alias, aliquam possunt ingerere difficultatem.

Export TEI

99

*Primò, An si non pecunia, sed aliquid

Export TEI

1. An liceat aliquid accipere præter pecuniam ex eo quòd sit lex pœnalis. Negatur.

aliud accipiatur, contrauentio Pontificij Decreti sit? cùm enim pœnalis sit dispositio, videtur strictè accipienda, nec facienda extensio ad non expressa iuxta vulgarem doctrinam, & iuxta quam etiam nos suprà. n. 59. & 73. Sed videtur proculdubio contrarium asserendum, quia aliàs prohibitio redderetur inutilis, & intentio Pontificis facilè posset eludi, dona alia pecunia æstimabilia iudicibus offerendo. Pecunia ergo ideò apposita, quia id est frequentius, iuxta receptissimam doctrinam de legibus, quæ aptantur ad ea, quæ regulariter contingunt: pro quo Marius

Export TEI

Marius Antoninus. Cap. Si quis suadente.

Antoninus Lib. 2. Resolut. 33. n. 10. Et est aptissimum exemplum in Canone. Si quis suadente, in quo excommunicantur inijcientes manus in personas Sacras. Ex quo ineptè inferret, qui diceret non excommunicari, qui calcibus, aut alio corporis membro violentiam similem talibus importaret. Manus enim iniectio ideò tantùm expressa, quia frequentior: & si verborum præcisè standum esset significationi, lex adeo grauis, & momenti maximi, inutilis esset, & Ecclesiastici iniurijs frequentibus expositi remanerent. Item, absurda esset illatio, si quis intenderet Religiosos Mendicantes, Militares (illos inquam, de quibus non est dubium esse Religiosos) & sic alios qui percuteret, pœnam Canonis non incurrere, quia in illo Clerici tantùm & Monachi continentur. Prætereà, non minùs esset absona consequentia, si quis diceret iniuriam, in qua non interuenit violentia, non esse obnoxiam dictæ pœnæ: quia & dari tales iniuriæ possunt, plus molestiæ habentes, quàm doloris. Sicut etiam si quis diceret vnam tantùm manum inijcientem, anathemate non percelli, quia Canon Manus iniecerit, inquit in plurali, non manum. Ad hunc ergo modum philosophandum in casu nostro, in quo pecunia posita, quia frequentior in vsu. Pro quo & facit Cap. In tantùm, de Simonia, vbi ad euitandam Simoniacam labem ob pecuniam oblatam, nihil obstare variationem nominis declarat Innocentius Tertius. Et Cap. Consulere, eodem titulo, in quo pecuniæ nomine omne pecunia æstimabile ab eodem indicatur, sicut & in eiusdem Tituli Capitibus alijs.

Export TEI

100

*Non ergo verborum sono etiam in pœ

Export TEI

Vnde legis extensio dignoscenda, cùm pœnalis est.

nalibus dispositionibus standum, sed legislatoris attendenda mens, quæ quidem ex eo dignoscenda, quòd si ad alia non se extenderet, in quibus ratio est eadem, nec iusta, nec prudens lex haberetur. Immò extensio dicenda non est, sed ampliatio comprehensiua verbis eisdem designa

Export TEI

P. Suarez.

ta, vt doctè & subtiliter exponit P. Suarez Lib. 6. de legibus. Cap. 3. n. 16. & seqq. vbi cùm dicat quòd licet verum sit legem comprehendere quidquid ratio eius exigit, non tamen sine aliquo significato verborum, posset aliquis hærere, eo quòd pecunia nullo modo videatur alia significare, quæ iudici dari in casu, de quo est sermo, possunt. Sed hoc certè non vrget, quia non maior difficultas est in eo quòd manus non significent pedes, aut alia in Canone. Si quis suadente, quàm in eo quòd pecunia designet alia iudici donabilia. Sicut ergo dici potest quod manus eo quòd iuxta Aristotelem est instrumentum instrumentorum, ad alia membra, iuxta circumstantias, materiam, & loquentis intentionem potest significandum vsurpari: ita pecunia, quia inter vtiliora ad vsum primatum tenet, omnia alia potest designare. Sicut in illo loco, Eccles. 10. v. 19.

Export TEI

Eccles 10. v. 19.

Pecuniæ obediunt omnia versio. 70. & aliæ apud PP. Pinedam, Lorinum, & Cornelium sic habent: Argento obediunt omnia, aut aliter, argenti nomine retento. Quod & de auro dici meliùs potuit, & vtrumque pecuniæ nomen amplexum.

Export TEI

101

*Secundo, An sit idem, cum stante inæqualitate opinionum, minùs probabilem iudex amplectitur, quod & fieri posse probabilis sententia statuit, tunc enim plus est quod ille in gratiam litigantis facit, quod & videtur pretio æstimabile, nec videtur prohibitione comprehensum, |

p. 227

in qua de æqualibus tantùm opinionibus decernitur. Sed certè non videtur circa hoc posse dubitari solido cum fundamento. Nam cùm sententia damnata à Pontifice ideò sit, quia scandalosa, magis proculdubio scandalosa est in terminis, de quibus agimus, vt est manifestum. Et satis quidem explosa, dum id, quod minus est in eôdem genere prohibitum reperitur: eo enim ipso, quod est plus, debet prohibitum reputari: vt est dogma certum apud Theologos, & Iurisperitos, de quo Barbosa in Tractatu de Axiomatibus iuris. Axiom. 180. n. 2. Ad id autem quod dicitur de maiori æstimabilitate, responderi potest Primò, negando suppositum, quòd scilicet sit pretio æstimabile, cùm generaliter sit illicitum. Secundò, admissa maiori æstimatione, dicendum illam esse in foro mundi, iuxta quem qui plus agit, plus meretur accipere: non verò in foro Dei, quia ex ea maiori difficultate superata magis crescit scandalum, propter quod talis acceptio prohibetur.

Export TEI

102

*Tertiò, An prædicta sententia possit alia

Export TEI

An licet maiorem censuram adijcere supra Pontificiam. Negatur item.

censura percelli præter assignatam à Pontifice, quòd scilicet scandalosa vt minimùm sit. Respondeo non licere, quia cùm illæ Propositiones sub examine sint, & Sedes Apostolica iudicium circa illas sibi supremum reseruârit, præsumptuosum videtur illud anteuertere. Qua ratione idem Sanctissimus vt præsumptuosam damnauit censuram Facultatis Theologicæ Parisiensis Libri Amadæi Guimenij in speciali Bulla die 26. Iulij. an. 1665. vbi & hæc habentur: Ceterùm vlterius

Export TEI

Bulla Alexandri. 7.

de præfatis censuris iudicium, déque opinionibus in prædictis libris Iacobi Vernant, & Amadæi Guimenij contentis, nec non de alijs in eisdem censuris expressis, siue in eis præmemoratæ opiniones notentur, siue non, Nobis, ac Sanctæ Sedi Apostolicæ reseruamus. Sic Sanctissimus, ex cuius aperta resolutione præsentis dubij manet firmata decisio.

Export TEI

103

*Quartò, Quod genus tractationis præ

Export TEI

Vt sit prohibitum de illa, alijsque tractare.

fato Decreto prohibeatur, cùm dicitur, Vt quicumque illas, aut coniunctim (id est, omnes) aut priuatim (id est earum aliquam) tractauerit, nisi forsan impugnando &c. Videtur enim ad tractationem in scriptis referri, quia & impugnatio etiāetiam scripto fieri solet, vnde in eisdem est frequentissimus titulus Tractatus de &c. Et ita qui in priuatis colloquijs sic tractarent vt indicarent illas sibi non displicere, non videntur pœnæ excommunicationis obnoxij, licet alias grauiter videantur peccare, quia damnationem Pontificiam parui pendunt. Sed certè cùm verbales etiam tractatus esse possint, ad eos est etiam Pontificium De

Export TEI

Homilia quid.

cretum referendum. Sermones aut Conciones apud Latinos Græci vocant Homilias, quod nomen D. Augustinus ait significare Populares Tractatus. Vnde qui publicè in Scholis ita prædictas opiniones non impugnando tractaret, etiam sine scriptione, dictam censuram incurreret. Potest etiam tractatio ad priuatam confabulationem referri, vnde agere de aliquo inter loquendum idem est quòd tractare, & è conuerso. Prouerb. 25. v. 9. Caussam tuam tracta cum amico. Marci. 9. v. 33.

Export TEI

Prov. 25. v. 9. Marci 9. v. 33.

Quid in via tractabatis? & hunc etiam tractationis modum videtur Decretum comprehendere, quia cùm proprius sit, non abusiuus, non est cur debeat exclusus censeri quando generaliter tractatio prohibetur. Et in eo etiam esse impugnatio potest, si quis aut aliter sentientem impugnat, aut ostendat quàm meritò a Sede Apostolica sint damnatæ. Qui ergo ita diceret: Hæc opinio est grauium Scriptorum, nihil addens, quo displicere sibi innueret, pœnam videtur incurrere. Vbi obijci nequit videri leuem materiam pro pœna tanta, excommunicatione inquam Pontifici reseruata. Non enim leuis materia est, sed valde grauis, significare scilicet non displicere sibi sententiam ab Apostolica Sede damnatam. Sicut vnum tantùm hæreticum verbum proferre leuis materia non est, quia est auctoritatis Ecclesiæ contemptus veritates credendas proponentis. Vnde iniusta erit querela si quis dicat propter vnum verbum ad æternas damnari pœnas, quod plus certè est quàm Ecclesiæ censuris subiacere. Qui autem solus, audiente nemine, quidquam proferret aduersum, non videtur censura constringi, quia ibi propriè tractatio non est, de qua in Decreto, licet sit graue peccatum ob rationem dictam. Benè

Export TEI

Tractatio an mentalis.

verum est tractationem etiam ad mentem spectare, iuxta illud Isaiæ. 14. v. 24. Quomodò mente

Export TEI

Isaiæ. 14. v. 24.

tractaui: quod & de corde alibi. Sed quidquid de eo sit, an propriè, an metaphoricè sit accipiendum, in casu nostro aliter res habet, vbi de verbali tractatione agitur, quæ dum quis solus secum agit, propriè talis non est. Neque argui ex mentali potest, quia mens ob vim discursiuam multis æquiualet, non ita lingua. Et cùm de significatione verbi sit sermo, non est ex vno ad aliud valida argumentatio, vnde neque de mente ad linguam. Quamuis dici meliùs possit vtriusque eamdem esse rationem, & ita in vna & altera impropriam esse tractationem, ac proptereà ad illam non extendi censuram: cuius & alia ratio esse potest, quòd scilicet tunc non est scandalosa in actu secundo, licet in actu primo, aut secundùm se talis sit. Quo pacto prohibita est assertio conceptæ Virginis in peccato coràm alijs Pontificia auctoritate, in quam occultus non esset prolapsurus assertor.

Export TEI

104

*Quintò, valde notanda occurrit disposi

Export TEI

Circa diuersitatem pœna tractantis & practicantis. Pro quo ratio reddita.

tionis Pontificiæ diuersitas in præfato Decreto: Cùm enim tractantem modo dicto grauissima censura, eâque reseruata Sedi Apostolicæ feriat, nihil tale circa deducentem ad praxim molitur, solo præcepto adhibito, & interminatione diuini iudicij, quæ licet pondus præcepto addat, nihil tamen importat speciale, cùm certum sit violantibus præceptum Pontificium in virtute Sanctæ obedientiæ districtè propositum, diuinum iudicium imminere: Plus ergo est tractare, quàm contra damnationis interpositum pondus operari. Sicut plus est asserere furtum esse licitum, quàm furari. Quia verò vsus dictarum opinionum, & specialiter eius, de qua agimus, cum tractatione de illis frequenter accidit, tunc equidem incursio in pœnam etiam dabitur, non ratione praui vsus, sed tractationis adiunctæ.

Export TEI

105

*Sextò, An sit obligatio restitutionis sic

Export TEI

An sit obligatio restitutionis in iudice.

perperàm accipienti? Neque enim ex eo quòd damnatur opinio, iuxta quam id accipi possit, videtur consequens vt acceptum debeat restitui, iuxta gravium Scriptorum sententiam, quibus

Export TEI

Diana.

cum Diana. Parte 6. Tract. 6. Resolut. 59. quando scilicet acceptio lege tantùm positiua prohibetur.

Export TEI

Affirmatiue resoluitur.

Verùm ex eo ipso in nostro casu contrarium eli|

p. 228

ciendum, quia prohibitio non est tantùm ex lege positiua, sed naturali, quia actus iustitiæ est invendibilis, & vt iudex non potest manere suspensus, sed tenetur ex iustitia pro aliquo sententiam ferre, & sic se determinare ad vnam partem, & eatenus gratis, nam in ea determinatione consistit sui muneris exercitium, vt arguit Diana loco eôdem. Pontifex autem in suo Decreto id supponit, & declarat, neque sententiam contrariam ex eo asserit scandalosam, quòd illi aduersetur, sed quia ante Decretum verè talis erat, ideò enim prohibetur, idque non ob violatas peculiares leges, de quibus Pontifici constare non potuit, & ita solùm eo fundamento naturalis legis fœditatem contractus ostendentis.

Export TEI

106

*Neque argui potest ex sententia P. Mo

Export TEI

In sententia iniusta ex pacto alia est ratio.

linæ Disput. 94. §. Contraria sententià. iuxta quam pro iniusta sententia pretium accipi potest, quando ex pacto est iniustè lata, ratione periculi & discriminis, cui se exponit, qui eam fert, tum in bonis, tum in honore: quam & alij sequuntur. Ex hac enim ipsa ratione fundamentum diuersitatis habetur; detrimenta scilicet, quibus se ita iudicans exponit, & restituendi obligatio, si non restituat ille, pro quo est lata sententia: quæ quidem in casu, de quo agimus, non interueniunt. Si arguas ex dictis n. 101. quando iuxta opinionem minùs probabilem sententia est lata, idem esse dicendum, quia plus est quod & sic videtur accidere, quoniam plus est pretium pro iniusta sententia accipere, & magis proculdubio scandalosum. Respondendum est axioma illud iuridicum intelligi de eo, quod est plus in eodem genere, sicut & in casu nostro, in genere iustitiæ, seu iustæ sententiæ; quod tamen non euenit quando sententia iniusta est, quia fit transitus de genere ad genus, in quo etiam est diuersa ratio,

Export TEI

Exempla ad rem percommoda.

quam adduximus. Quemadmodùm plus est fœditatis & scandali in bestialitate, quàm in Sodomia; & tamen pœnæ in Sodomiticos latæ bestiales non constringunt, vt probabiliter cum Bar

Export TEI

Diana.

bosa & alijs tradit Diana Parte 2. Tract. 16. Resolut. 66. Est etiam aptum exemplum pro casu dicto in actu coniugali, pro quo nequit vxor pretium exigere, quod tamen potest non vxor, quia in illa iustitiæ est, secus in ista: & si in ista sit malitia & scandalum, non in alia. Quæ in ordine ad reseruationem excommunicationis dici possent, communem doctrinam tangunt, vnde circa illa nihil adijciendum. Iam enim admonui circa talia non esse nobis attexendam tractationem, nisi vbi speciale aliquid communis vtilitatis desiderium non omittendum persuaserit.

SECTIO VII.