Avendaño: Thesaurus Indicus

670

*NEcessitatem illius, adstruxi Sect.

P. Aldrete ut neget amorem necessarium erga creaturas possibiles.

10. Problem. 1. ubi inter plurimos alios pro eo stantes adduxi P. Aldrete Tomo 1. de Incarnat. Disputat. 1. Sect. 5. nu. 4. ob innatam propensionem, quàm agnoscit intra illas, & quia revera existimavi à communi sententia Nostrorum minimè discrepare. Sed verò Disput. 10. de Voluntate Dei Sect. 4. contrarium asserit, & fusissimè probandum assumit per subsequentes Sectiones, licèt in 6. optimè probet Deum non teneri ad optimum, & in 7. proponat modum, quo probabiliter defendi possit Deum necessariò diligere creaturas possibiles in ordine ad existentiam, Sectione autem 15. & 16. liberum amorem agnoscit & probat. Modus autem probabilis, quem proponit, talis est, ut ex eo appareat potuisse illum à Nobis citato loco citari, ait enim adducta quædam ab ipso Sect. 6. D. Dionysij & S. Thomæ testimonia probabiliter suadere Deum habere aliquam absolutam inclinationem producendi creaturas, quæ inclinatio, licet inefficax sit, non tantùm erit innata, sed etiam elicita, quia donum juxta doctrinam Dionysij est diffusivum sui ex inclinatione naturali, & bonum intellectivum & volitivum infinitum, non solùm est diffussvum sui ex inclinatione naturæ, sed etiam elicita: nam illi perfectissimo appetitui naturali innato convenienter correspondet naturalis elicitus. Præsertim cùm nullum appareat incommodum in constitutione illius appetitus eliciti, quod non militat contra innatum. Sic cùm proponat & explicet, positionem prædictam fusè exornat, explicans modum tendendi in creaturas vagum & indeterminatum, in quo discrimen apparet circa modum, quo creaturæ possibiles accipi possunt in ordine ad amorem Dei. Licèt enim creaturæ possibiles in seipsis nihil sint à Deo distinctum, quia tamen ab omnipotentia, in qua continentur, denominari possibiles possunt: sic in Deo appetitus esse innatus potest in ordine ad existentiam, & etiam elicitus modo dicto. Possunt prætereà considerari creaturæ secundùm suam objectivam rationem, juxta quam sunt aliquid omnino ab Omnipotentia distinctum, & intrinsecè tale: quidquid illud sit. Iuxta hæc præfatus Scriptor probabilem illum modum Nobis liberaliter elargitur, ut scilicet juxta priorem considerationem Deus propendeat ad dandam existentiam possibilibus creaturis per elicitam complacentiam, quod & negat Sectione sequenti. Negat item sub alia Sect. 9. quia censet creaturis possibilibus nullam competere positivam rationem, & ita neque bonitatem, propter quam amari queant. Et Sect. 10. multis probare contendit, etiamsi talis positiva ratio & bonitas admittatur, Deum ad illarum amorem minimè necessitari, applicatis cōmunibuscommunibus argumentis ex limitatione creaturarum desumptis: admittens etiam amorem virtualem, eo quòd Deus necessariò amet omnipotentiam cum creaturis connexam, & quarum deficiente possibilitate etiam ipsa deficeret, pro quo Sectione 9. in principio & Sect. 11. n. 4.

Export TEI

671

*Circa quæ quidem quod attinet ad

Export TEI

Circa possibilitatem intrinsecam impugnatur.

positivam rationem creaturarum, quæ ab æterno fuerit, ego semper & sensi & docui: sed nihilominùs rationem omnimodam possibilitatis in extrinseca denominatione ab omnipotentia consistere, inverosimile judico, & semper judicavi. Quod quidem ex præfato potest Auctore probari, qui cùm de amore creaturarum loquitur, & inclinatione aut appetitu Dei ad existentiam, aliquid insinuat se concipere ab Omnipotentia distinctum: non enim Deus appetitu innato fertur in existentiam omnipotentiæ. Et cùm ait probabiliter admitti posse Deum illas necessariò amare, & modum ostendit, quo id possit convenienter explicari, quasi indubitatum supponit & non gratis datum, aut pro explicatione liberaliter admissum, in aliquid à Deo distinctum illius amorem ferri, aut negari, etiamsi distinctum sit. Qui & Sect. 15. & 16. probat, Deum amare liberè creaturas possibiles: Ergo ut aliquid ab Omnipotentia distinctum. Et quidem ex ipsis terminis videtur compertum, nam potentia non est talis respectu sui ipsius: & ita neque Omnipotentia. Sed quid illud in ordine ad quod talis est? Explicet Auctor, dum illud Deum liberè amare affirmat, & efficaciter probat. Et illud ipsum Nos dicimus Deum necessariò amare, ipso monstrante modum, quo id possit probabiliter defensari.

Export TEI

672

*Id quod ex amore virtuali, quem ad

Export TEI

Instantia contra ipsum ex amore virtuali.

mittit, urgere possumus. Nam ratio propter quam asieritur Deum non esse necessitatum ad amorem, ex limitatione objecti desumitur, ut semel, & plusquàm iterùm, apud Auctorem: Atqui si hæc ratio quidquam valeret, etiam de amore virtuali procederet: Ergo &c. Minor probatur: Quia amor virtualis ideò dicitur, quia in eo continetur formalis amor; & ideò qui virtualiter amat, aliquo non improprio modo dicitur amare. Hinc illud D. Augustini Tract. 9. in 1. Joan. Epist Quia diligit dilectio

Export TEI

D. Augustinus.

nem, ideò diligit Deum. Vtique diligendo dilectionem, Deum diligit. Sic ille adductus ab Auctore citata Sect. 9. n. 4. Atqui bonitas objecti, erga quod actus talis ordinatur, limitata est: Ergo vel dicendum non posse amorem Dei necessarium ad illam terminari, vel si potest, rationem limitationis pro formali non obstare.

Export TEI

673

*Et ex hoc sumi solutio potest inculcatæ limitationis aliàs à Nobis tradita: Nam licet objectum limitatum ex se non habeat vim necessitandi, ut tamen cum Deo connexum suo modo necessitat. Licet enim cōtendicontendi possit aliquid necessariò connexum, non semper ad sui amorem necessitare, ut Deus non necessitatur ad amorem peccati cum sua scientia & permissione connexum, id quidem est, quia in sic connexo non est bonitas pro amore sufficiens: quod tamen in casu nostro non accidit, cùm amor liber concedatur.

Export TEI

p. 234

Export TEI

674

*Et hæc quidem loquendo de amore

Export TEI

Deus etiam amat creatutas possibiles in seipsis.

ratione connexionis: nam creaturas possibiles posse etiam diligi in seipsis, idq́ue necessariò, dictum in Problemate n. 1028. & ratio est, quia bonitas est eadem, & idem in quantum idem &c. Item in seipsis cognitæ ostendunt quàm sit dignus titulus, propter quem cum Deo habeant connexionem, unde illarum amabilitas videtur amplius explicari. Præterquàm quòd cùm directam terminent cognitionem, in illa ipsa apparet connexio, quam cum Deo habent, unde ex ea parte sufficientissimum est motivum amoris necessarij, ut nequeat limitatio earum ad negandum amorem allegari. Neque plus cum P. Aldrete agendum: circa omnia enim quæ congerit distineri, alienum valdè est ab instituto præsenti, ubi non implere volumina, sed compendiariam recognitionem concinnare studeo, incumbens fini, ne dum longior excurrero, terminare cogar, quod opportuniorem habere terminum debuisset. Scio à Poëta dictum:

Export TEI

Non sunt longa quibus nihil est quod demere
poßis.

Export TEI

Sed verendum ne Nobis etiam dicatur:

Export TEI

Sat sunt longa quibus multùm est quod deme
re poßis.

Export TEI

675

*Utro laudandus occurrit P. Izquier

Export TEI

P. Izquierdus adversatur, sed refellitur.

dus, qui Disput. 33. Quæst. 5. breviùs difficultatem præsentem expedivit, licet negans amorem necessarium, & probans Primò communi argumento de limitatione, & imperfectionibus creaturarum, cui obvia est responsio. Secundò veluti à posteriori ex eo quòd amor, quo Deus creaturas à statu possibilitatis ad statum existentiæ traducit, non est necessarius, ut constat ex fide: ergo neque ille, quo amat possibiles. Consequentia ostenditur, quia sicut per scientiam possibilium ad productionem dirigitur, ita & per amorem, qui si necessarius esset, necessarium amorem inferret. Ad quod facilis est responsio negatione ultimæ illationis, licèt enim ad productionem scientia & amore dictis dirigatur, amor erga existentiam liber est, quia aliàs læderetur divina libertas. Neque urget si aliter inferatur, objiciendo istud inconveniens, sic: Dirigitur ab amore necessariò: ergo læditur libertas, quia sic necessaria erit productio. Negatur enim: quia Deus ex amore suiipsius etiam ad rerum effectionem procedit, ut est certissimum; qui amor necessarius est. Probat deinde impugnando rationes diversas, quas Auctores afferunt pro necessitate adstruenda. Ex quibus illa nos tangit, quæ ad connexionem spectat, & quam ille negat, datâque gratis arguit ex connexione cum peccato, de quo jam dictum, nam & Auctor statuit in Deo amorem liberum, sicut P. Aldrete, de quo Quæst. 4. Item ex eo quòd amor Dei erga seipsum non est efficax, sed simplex complacentia. Quod quidem est leve, nam virtualiter & eminentialiter efficacissimus est. Melius illud, amantem efficaciter amare connexum, quando illud alius non habet esse, ut habent creaturæ possibiles, quia ex se tales sunt, sin minùs etiam Chymera esset possibilis. Ad quod dico creaturas possibiles non produci, ut tales per liberum Dei concursum, sed esse modum quemdam resultantiæ, ne dicamus id, quod non benè audit illas esse à se. Deinde etsi à se sint, ratio connexionis urget, quia amatur ipsa connexio habens amabilem terminum. Omitto alia, etiam apud alios urgentia parùm, pro quibus alij ex Nostris jam citati.

p. 233 §. XXI.

p. 233
§. XXI.