SECTIO XXVII.

SECTIO XXVII.

An Parochus obligationi restitutionis satisfaciat propter diuinum Officium omissum eleëmosynis anteà erogatis sine respectu vllo ad omissionem talem, aut cum illo.
312
*FR. Ludouicus de Conceptione Tomo
2. Examinis veritatis Theol. mor. Tract. 1. Lit. D. §. 4. n. 12. affirmat probandum esse quod post Layman Lib. 3. Sect. 5. Tract. 2. Cap. 12. n. ipsum referens docet Diana Tract. 6. Missellaneo Resolut. 57. (Parte 3. scilicet 3. non citata) Beneficiarium Horas Canonicas culpabiliter omittentem liberari ab onere restitutionis, si quod restituendum erat, in pauperes anteà, licet non eo intuitu, erogasset. Cui resolutioni parùm consequenter adiectum, quod in illius fine habet, vbi sic fatur: Hanc illationem à principio etiam intrinseco aliquantulùm probabilem existimo. Sic ille. Si ergo aliquantulùm tantùm est probabilis, quomodo omnino probanda? Sed quidem neque P. Layman, neque Diana locis ab eo citatis ita. sen
tiunt, vt ille ipsis imponit: non enim loquuntur de eleemosynis anticipatè erogatis ab inconscio futuræ obligationis, sed post obligationem contractam: tunc enim stare ratio ab ipsis adducta potest, quia hæc videtur esse virtualis intentio omnium facientium eleemosynas, vt per eas satisfaciant omnibus obligationibus, quæ suis peccatis aut negligentijs contraxerunt. Et ita tenent non solùm citati, sed alij adducti ab eodem Diana Parte 9. Tract. 9. Resolut. 23. scilicet Trullench, P. Pellizarius, P. Persicus, & Hieronymus Garcia. Adducit etiam P. Oliuerium Bonartium, & Escobar del Corro asserentes id, quod à P. Ludouico assertum præmisimus, quod non improbat, licet ipsi Parte 4. Tract. 4. Resolut. 220. talis sententia nimis laxatiua visa fuerat, pro qua P. Oliuerium allegarat: cuius fundamentum est eleemosynam facientem censeri virtualiter illam præbere non
Illius fundamentum.
solùm pro debitis contractis, sed etiam pro contrahendis, ita vt sit quædam anticipata solutio. Limitatur tamen assertio dicta, si quando erogata est eleemosyna, pro aliquo est opere pio applicata; tunc enim rationem donationis habet, & ita est irreuocabilis.
313
*Sed cuiuscumque Auctoris dicta senten
tia sit, iam nequit sustineri, quandoquidem ab Alexandro VII. in posteriore damnabilium Propositionum serie proscripta est: & quidem meritissimò, quia eleemosyna nullum habet respectum ad satisfactionem, & præcedens debitum. Satisfactio pro illo esse nequit, neque virtualis illa intentio anticipatæ solutionis vllius momenti est: ex ea enim fieret limitationem dictam locum habere non posse, siquidem dici posset, etiam cùm applicatur eleemosyna operi pio, virtualem intentionem intercedere, quia censendus illam potiùs erogare per modum anticipatæ solutionis pro debito, quod Deus scit esse futurum. Remigius in Praxi Parochorum Tract. 5. Cap. 7. §. 8. num. 2. resolutionem præsentem amplectens, & dictam Alexandri proscriptionem allegans, affirmat sententiam oppositam esse erroneam & scandalosam, atque vti talem à Pontifice condemnatam, in quo apertè fallitur, quia à Pontifice erronea non dicitur, sed ad minimùm scandalosa, sicut aliæ in proscriptorio contentæ decreto.
314
*Sed difficultas esse potest, an si cum eo
operetur intuitu, vt velit Beneficiarius eleemosynas suas anticipatè etiam erogatas pro satisfactione debiti futuri seruire, id sit prohibitione dicta comprehensum. Et videtur quidem non prohibitum, quia in eo tantùm dicitur non satisfieri qualibuscumque eleemosynis anteà factis: quæ autem præfato fiunt intuitu, specialem rationem habent ab illis, quæ sine illo fiunt, diuersam. Deinde Pontifex cùm Propositionem damnare intendit, ad illam eius intentio dirigitur, sicut apud Auctores ipsius patronos extat: Atqui apud illos sub dictis non extat terminis, sed absolutè: vnde & eius probatio ad virtualem intentionem satisfaciendi pro debitis quibuscumque reducitur: quod secus accidit quando intentio expressa & formalis. Neque videtur necessarium vt quoties fit eleemosyna, talis expressa habeatur intentio: cùm sufficere videatur, quæ generaliter præcesserit, neque sit vllo modo retractata. Quod sub censura dictum velim meliùs sentientium, & cum debita subiectione ad supremos in caussis istis iudices, & debita cum auctoritate censores.
315
*Et per præfata scrupulus fuit magno
cuidam Prælato nuper exemptus, qui ex fructibus Episcopalibus pro instituendo Maioratu summam pecuniæ non paruam cognato sic petenti contulerat; & erat pro tali largitione solicitus,
an scilicet restitutionis sibi onus incumberet. Dictum enim ad illam non teneri. Primò, quia quantitas pecuniæ in eo impensæ, respectu eius, quæ ipsi ex decimali portione obtigerat, talis erat, vt de ea in vsibus prophanis, vt vocant, id est, non pijs, posset disponere, iuxta receptas doctrinas, de quibus Nos in Thesauro Tomo 2. Tit. 13. Cap. 3. §. 3. ex professo egimus. Secundò, quia si quando Maioratus est institutus, dicta quantitas habuit excessum, satisfactum est posteà erogatione maiorum quantitatum in opera pia, iuxta sententiam dictam. Tertiò, Licet institutio præfata non sit bona cum fide facta, quod non admittitur, attenta personæ qualitate, id non obstat; nam in sic operante voluntas est vt actus fiat meliori modo, quo fieri potest: & qui fieri potest ex duplici capite, censetur factus ex vtiliori & firmiori l. 3. ff. de testam. milit. & alibi, apud Molinam de Primogenijs Lib. 2. Cap. 2. n. 13. Solorzanum Tomo 2. Lib. 3. Cap. 24. n. 25. & alios. Quartò, etiamsi institutio dicta non fuerit licita, restitutionis obligationem cessare probat receptissima sententia, pro qua citatus Molina ita scribit: suprà Cap. 10.
Doctor Molina.
nu. 52. Quintò ratione specialis donationis pro Maioratu aut vinculo non esse specialem obligationem restitutionis; cùm sint plures qui existimant ex decimali portione posse fundari, specialiter quando postquàm congruam reddituum in pauperes erogauit, atque sibi & familiæ necessaria ministrauit, ex residuo id facit, vt videri potest apud citatos, scilicet Lib. 2. Cap. 10. n. 49. vbi, quidquid ipse sentiat, sic ait: Quod ex pluribus sic resoluit Sotus. Quod & admittit quando Prælatus ex fructibus, qui iuxta dignitatem suam sibi pro sustentatione propria & familiæ necessarij erant, genium suum fraudando Maioratum instituit: & multò id potiùs quando ex alijs bonis, de quibus dictum, de quo num. 51. Solorzanus Lib. 3. citato. & in Politica Lib. 4. Cap. 10. & P. Fragosus cum Molina locutus Tomo 2. Disput. 17. §. 3. num. 6. Nec plura de Parochis; quamuis apud D. Quitensem plura occurrant, sed quæ aut in Thesauro, aut in superioribus inuenientur discussa; vel certè generalem de Parochis doctrinam continent, neque Indicum negotium videantur specialiter concernere, cui conamur insistere, licet generaliter vtilia nonnumquàm libenter adnectamus.
Loading...