Avendaño: Thesaurus Indicus

 Legal Information & Privacy

Export TEI
SECTIO XI.

SECTIO XI.

Export TEI
De Parochis Indorum notata quædam. Vbi, an nomine Parochorum absolutè veniant, & omnia ijs propria eisdem adaptanda.
Export TEI
Export TEI
213
*PArochus audire Confessiones potest
Export TEI
omnium suorum Paræcianorum, cuiuscumque conditionis & status sint, quia pro omnibus Pastor constituitur. Vnde licet in multis Diœcesibus prohibitiones Synodales aut Episcopales sint, iuxta quas in Confessarijs pro diuersis Paræcianorum conditionibus limitationes adhibentur, & ad feminarum Confessiones ætas prouectior assignatur: ac sæpè contingat iuvenem nuper ad Sacerdotium vix ad illud requisita ætate promotum, Parochum creari: omnes illæ prohibitiones cessant, & cùm Prælati adeò sint erga Religiosos soliciti, vt non nisi quadragenarij Confessiones feminarum excipiant; in iuvene sæculari ad sacerdotium promoto ferè imberbi, id non iudicant inconueniens, piè forsam rati, vtinam & verè, cum Canonica institu
Export TEI
tione talibus donum Castitatis peculiare conferri, vt cum D. Hieronymo Epist. 3. quæ est Epitaphium Nepotiani, nouos dicere possint sui temporis Timotheos, qui nullam in se obscœni ruboris fabulam darent.
Export TEI
Export TEI
214
*An autem facultas hæc adeò pro Paræ
Export TEI
cianis ampla plus pateat, quæstionis est satis controuersæ. Et de iurisdictione loquendo certum est illam non nisi circa oues proprias Parochum habere, vnde si quidquam erga alienas liceat, id erit, quia cùm approbatus à Concilio declaretur, ei potest iurisdictio erga illas delegari, vt diximus. n. 207. Sed quantùm se extendere approbatio possit, vt sit delegabilis iurisdictio, diuersitate sen
Export TEI
tentiarum agitatur. Et sunt qui censeant minimè approbatum censeri nisi respectu ouium suarum. Ita Ioannes Gutierrez Canonicarum qq. Cap. 27. n. 21. ex eo arguens, quia à Concilio Tridentino in proposito æquiparantur habens beneficium Curatum, & approbationem ab Ordinario ad audiendas Confessiones: sed habens beneficium Curatum non potest audire alienas oues sine licentia expressa, vel saltem interpretatiua proprij pastoris, vt est notum, & probatur in Cap. Omnis
Export TEI
Cap. Omnis vtriusque.
vtriusque sexus, de pœnit. & remiss. Ergo nec habens approbationem ab Ordinario &c. Putat autem P. Suarez id, quod ratio prædicta videtur euincere, esse incredibile; aliàs quid oporteret Concilium eam exceptionem facere? Nec videri prædictum Auctorem id admittere, quia statim solum concludit non posse eligi extra Episcopatum vbi Beneficium habet. Sic Disput. 28. Sect. 4.
Export TEI
nu. 16. sed certè ex conclusione tali non infertur efficaciter id tantùm voluisse, quia sic arguens, benè ita concludere potuit in casu, de quo agebatur, An scilicet approbatus in vno Episcopatu sit eligibilis in alio? si enim Parochus id nequit, cùm solummodò respectu ouium suarum sit approbatus, neque etiam poterit approbatus, qui Parochus non est, cùm pariter in Concilio vti idonei proponantur. Neque hoc videri ita incredibile potest, vt fundamento penitus careat, ob rationem, quæ adducitur; cui responderi potest eam reddendo, quam Pater ipse Suarez proponit nu. 13. scilicet excipi huiusmodi Beneficiatum, quia respectu suorum subditorum non indiget noua approbatione; non verò quia respectu aliorum approbatus sit: hic enim sensus videtur præferendus: tum quia est formalior, id est, de habente Beneficium, quatenus illud habet, & respectu eorum, quorum Pastor est: tum etiam quia respectu aliorum non ampliùs habere videtur, quàm simplex Sacerdos. Sic ille philosophatur, cuius discursus minimè friuolus aut leuiusculus haberi debet, ab ipso sanè, si talis esset, omittendus.
Export TEI
Export TEI
215
*Neque penitus negotium istud conficit
Export TEI
ratio alia ex eo desumpta, quòd si ita esset, vt beneficium Curatum habens pro sua esset tantùm Parochia approbatus, aut grege quocumque alio titulo compellato, deterioris esset conditionis Sa|
p. 259
cerdote simplici ab Episcopo approbato: talis enim approbatio non solet ad vnam Parochiam arctari. Id enim momenti alicuius esset, si approbatio simplicis Sacerdotis à Concilio cum ea amplitudine proponeretur, qua beneficium Curatum habens esset destitutus. Non tamen ita res habet, sed approbatio simplicis Sacerdotis arbitrio Episcoporum relinquitur, vt ipsi aut pro vna tantùm, aut pro pluribus suarum Diœcesium Parochijs possint idoneos approbare, sicut & Parochorum approbationem à lege habitam extendere. Quòd si non faciunt; dici potest ea esse de caussa, quia cùm opiniones valde probabiles circa hoc versentur, & Curati ipsi de tali extensione non sint petenda soliciti, nolunt scrupulosas mouere quæstiones. Id tamen videtur negari non posse, sententiam scilicet dictam esse probabilem, vt adducta videntur demonstrare, quam & tenet Bossius de triplici Iubilei priuilegio Sect. 3. Casu. 2. num. 50.
Export TEI
Export TEI
216
*Sed alij plus Curatis concedunt dicentes
Export TEI
approbatos esse ad audiendas Confessiones in ea ciuitate vel oppido, in quibus est Parochia, non autem passim per totam diœcesim. Sic Barbosa de potestate Episcopi Allegat. 25. nu. 18. & de potestate Parochi Parte 2. Cap. 19. num. 3. vbi adducit Piasecium, Homobonum, Fernandez de MoureMoura, Squillante, & P. Fagundez, quem cum alijs ex citatis ait à Sacra Congregatione ita decisum afferre. Sed P. Fagundez neq;neque Congregationis meminit, neque huiusmodi sententiam sequitur, cùm potiùs asserat extra dubium esse eam, quam
Export TEI
Nonnulli ad diœcesim.
his verbis proponit Lib. 7. in secundum Ecclesiæ præceptum Cap. 2. n. 35. Respondeo intra eamdem diœcesim extra dubium omninò esse huiusmodi Pa
Export TEI
P. Fagund.
rochiale beneficium ibi obtinentes idoneos esse iuxta formam Concilij Tridentini dicta Sessione 23. Cap. 15. vt in tota illa eligatur per Bullam & priuilegium, etiam ab alienis ouibus sine licentia propriorum Parochorum, immò & sine licentia Episcopi. Sic ille eo ipso in loco, in quo à citato Scriptore citatur, approbationem minimè ad ciuitatem aut oppidum, in quibus est Parochia restringens, sed ad diœcesim totam extendens, vt virtute Bullæ & priuilegij electurus approbatum Confessorem ab Ordinario, illum possit sibi sine alicuius legitima resistentia vendicare. Licet autem ibi non videatur loqui de approbatione in ordine ad eos, qui beneficio Bullæ aut Iubilei, vel priuilegio alio carent, in sui asserti probatione id expressit sic arguens: & ratio est in promptu, quia intentio & mens Concilij est æquiparare ad minimùm in hoc beneficium Parochiale approbationi Episcopi: sed ap
Export TEI
probatus ob Episcopo in tota diœcesi reputatur idoneus & eligibilis: ergo & habens beneficium Parochiale. Vnde quantumuis proprij Rectores habentium priuilegium resistant &c. Iuxta quæ apparet quàm immeritò dictus Pater à Barbosa afferatur: quod
Export TEI
Barbosa.
quidem & in alijs non rarò accidere alibi me admonuisse recordor, vt non semper debeat eius citationibus plena fides adhiberi. Quamuis autem in priori loco de potestate Episcopi non videatur suum circa sententiam dictam proferre iudicium, in posteriori tamen clariùs exposuit: illa etenim resolutoriè proposita, eiusque fautoribus, ac Sacræ Congregationis Declaratione. Sic subdit: Ego ipse de officio & potestate Episcopi &c. Quod & habet in Collectaneis ad Concilium circa citatum Caput. n. 19.
Export TEI
Export TEI
217
*Et de huius quidem sententiæ probabi
Export TEI
litate dubitare quisquam posset, ijs suppositis, quæ de probabilitate præcedentis sunt à nobis stabilita, nisi graues Scriptores de Sacræ Congregationis Declaratione testimonium perhiberent. Licet enim authenticè de illa non constet, & ita de illa iudicari etiam authenticè nequeat, neque sit obligatio eam in praxi amplectendi: dubitari tamen nequit quin in Sacræ Congregationis iudicio, de quo sufficientem exhibent graues Scriptores fidem, auctoritatem adsciscat, vt debeat probabilis reputari. Ea autem seclusa, & adeò efficaciter demonstrato Curatum non habere ratione Beneficij secundùm se loquendo, aut vigore Concilij generalem approbationem, eam ad ciuitatem aut oppidum, vbi est Parochia, arctari, non videtur verosimili niti fundamento. Vnde enim id sic sentiens poterit comprobare? Ex iure communi minimè. Ex Tridentino pariter. Ex consuetudine similiter, quia illa non est vniformis, neque in proposito iuvat, vbi tantùm de potestate Parochi, seclusis accidentarijs, agimus. Vna autem illa ratio mutui inter Parochos auxilij, congruentiam quidem habet, sed non eam vim, quæ ad casum momenti tanti necessaria est, vbi de fundamento agitur ad fundandam iurisdictionem penitus requisito. Et quidem si sufficiens
Export TEI
Quid in Lusitania.
esset, ex eo fieret etiam ad Parochos diuersarum diœcesum consequenter applicandam, vt de Lusitania testatur P. Suarez citata Disput. 28. Sect. 4.
Export TEI
P. Suarez.
n. 19. ita scribens: Inter nos verò hanc scimus esse consuetudinem, vt Parochi sese mutuò iuvent ex solo suo consensu, non tantùm intra eamdem diœcesim, quod est certius & frequentius, sed etiam in confinio distinctarum diœcesum, vt Henricus suprà refert. Sic ille: qui Henricum suprà citans à se adductum, non Gandauensem, quem Sect. 3. n. 3. allegauerat, sed Patrem Henriquez videtur intelligere ab ipso citatum eâdem Sect. 4. n. 18. Sed sine loci expressione, neque ibi, neque in tota illa Disputatione; quod neque ego in huiusmodi scriptore inuenire potui. Quod licet non multùm videatur interesse, ad doctrinæ plenitudinem oportuit non omitti. Pro alijs Prouincijs testem adducit Stephanum Del Vin Dom. Barbosa, ci
Export TEI
tato. n. 19. Sit ergo sententia ista probabilis aliunde, à Sacræ inquam Congregationis iudicio, quo illius sectatores videntur innixi, dum fundamentum aliud adducunt nullum.
Export TEI
Export TEI
218
*Et veniamus ad alios, qui approbationem
Export TEI
Pro diœcesi qui sunt.
Parochorum ad diœcesim totam extendunt, & non ampliùs, pro quo Diana Parte 3. Tract. 4. Resolut. 146. in fine. adducit Alfonsum à Leone, qui in hoc sensu negare videtur generalitatem, quam multi concedunt, pro vniuerso inquam mundo. Idem videtur tenere P. Escobar de Mendoza Tomo 2. Theologiæ moralis. lib. 16. n. 100. Quod & firmat tenor Declarationis Sacræ Con
Export TEI
Declaratio Congreg. Cardin.
gregationis Cardinalium apud P. Suarium citata Sect. 4. n. 17. sic habens: An obtinens Parochiale beneficium, vbique censendus sit idoneus, absque alia Episcoporum approbatione, ita quòd audire poßit Confessiones eorum, qui non habent huiusmodi priuilegium, sed Parochorum consensum? Congregatio respondit non posse. Vbi quidem quasi certum vi|
p. 260
detur supponi posse Confessiones audire in tota diœcesi, ad quam spectat, quia solùm de necessitate approbationis dubitatum fuit ad audiendas illas vbique, & sine approbatione aliorum Episcoporum. Quod cùm Congregatio neget, id sanè, quod supponitur, videtur approbare. Et licet P. Suarez de auctoritate huius Oraculi subdubitet. n. 19. de illius probabilitate non videtur posse dubitari, cùm illud afferant citati à Barbosa, qui citato n. 19. adducit citatum etiam Deluin deci
Export TEI
Ratio pro eo satis commoda.
sionem huiusmodi referentem. Et ratio quidem decisionis quatenus prohibitiua est amplioris facultatis, satis conueniens reddi potest, vt scilicet Parochi erga Episcopos suos debitam subordinationem obseruent; & sicut iurisdictionem extra diœcesim exercendam conferre nequeunt circa non subditos, ita neque extra illam approbatio progrediatur. Quæ progressio inconuenientia parere posset, dum Episcopi ægrè ferunt homines sibi incognitos ad Sacramenti administrationem tot requisita deposcentis admitti. Et quandoque euenire potest vt Parochus in aliena diœcesi Beneficium obtinens ab Episcopo alterius minimè dignus promotione ad illud censeretur. Pro quo eleganter Ioannes Gutierrez suprà n. 18. & 19.
Export TEI
Export TEI
219
*Quod verò attinet ad extensionem pro
Export TEI
tota diœcesi vltra limitationes ab alijs assertas, de quibus dictum, non videtur solido posse fundamento comprobari. Si enim aliquo, maximè ex eo quòd ante Tridentinum id poterant Parochi, quod ius non est per illius Decretum abrogatum. At hoc nimium probat, ex eo enim sequitur, & ita contendunt Doctores multi, posse Parochos in vniuerso mundo eligi, quia sic ante Tridentinum poterant: ergo aut illud vim habet nullam, aut si certè habet, sententiæ ad diœcesim arctanti
Export TEI
P. Suarez.
penitus aduersatur. Et ita P. Suarex Sect. 3. n. 3. ita scribit: Iuxta hanc ergo Declarationem poterat vnus Parochus iuxta antiquum ius delegare suam iurisdictionem alteri Parocho, & qui habebat potestatem eligendi Confessorem, poterat quemcumque Parochum non suum eligere. Et hoc semper fuit indubitatum in Ecclesia. Sic ille. Aliunde ergo videtur ista fundanda sententia, quod post Tridentinum difficile apparet. Et dicere quidem aliquis posset Decretum dictum sic fuisse ab eius exordio receptum, & practicatum. Contra id tamen est non leuis instantia ex ijs, quæ circa duas præcedentes sunt dicta sententias, quarum Auctores non potuerunt praxim dictam ignorare, & præsertim vrget Declaratio Sacræ Congregationis pro secunda sententia adducta ab Auctoribus illius patronis, quæ contra praxim rationabiliter introductam, & à Prælatis doctis, ac de Concilij mente satis instructis, minimè prodijsset. Et quidem sententia dicta maiori videtur congruentia roborari; quia valde expediens videtur vt Parochi in eadem ciuitate aut oppido Parochias habentes sibi mutuas suppetias ferant quod de aliarum vrbium Parochis non ita accidit, cùm Parochi in ea residere ciuitate aut oppido debeant, vbi & sitæ sunt Parochiæ. Ratio autem quæ ex
Export TEI
approbatione simplicis sacerdotis desumi potest, id contra se habet, quod diximus. n. 215. Quòd si ex eo quòd approbatio talium generalis pro tota diœcesi sit, Parochorum approbatio pariter extendenda venit, id non iam in vi Iuris, aut secundùm rei ipsius conditionem accidit, sed ex voluntaria Episcoporum dispositione. Quibus addendum ex approbatione simplicium Sacerdotum non posse argumentum ad pariformem praxim deduci, quia illis communiter non sola approbatio, sed etiam iurisdictio ab Episcopis attribuitur, vt obseruauit Ioannes Gutierrez citato Cap. 27. n. 27. ita vt vix, aut rarò, vt ille loquitur, diuidantur. Atqui Parochis non competit iurisdictio nisi erga proprios Paræcianos, non ergo ab vno ad aliud legitima currit illatio. Cùm contingat aliàs multos ex simplicibus sacerdotibus esse plurimis Parochis ad Confessionum auditionem aptiores, vnde eos possunt Episcopi in approbatione præferre, sicut limitare etiam minùs aptis solent quod ad loca attinet & personas, de quo inferiùs. Vnde non est generaliter verum id, quod de amplitudine approbationis asseritur. Et ita P.
Export TEI
P. Escobar.
Escobar de Mendoza suprà nu. 101. sic absolutè approbatos Parochis anteponit, iunctis ijs, quæ habet citato n. 100. & idem videre est in Examine Confessariorum Tract. 7. nu. 38. §. Potestne. Sua tamen sit huic sententiæ probabilitas, quam & scriptorum conciliat auctoritas, & alia quæ diximus, licet nostri etiam instituti sit sententiarum fundamenta discutere, nec cœco more indiscussa & inexplorata complexari.
Export TEI
Export TEI
220
*Communissima, & grauissimorum scri
Export TEI
ptorum sententia Parochis vniuersalem approbationem adscribit, vt vbique gentium possint eligi in Confessarios de licentia quorumcumque Pastorum. Pro ea multos congerit Ludouicus à S. Raymundo Tomo 1. Tract. 1. num. 448. & posset plures, quia reuera plures illam amplectuntur, ex quibus Cardinalis Lugo Disput. 21. de Pœnitentia n. 8. P. Arriaga Tomo 2. de Sacramentis Disput. 42. n. 4. P. Martinon Tomo 5. Disput. 53. n. 33. P. Becanus in Summa Theologiæ Scholasticæ Tract. 2. Cap. 38. Quæst. 11. n. 3. P. Reginaldus Lib. 1. nu. 189. Franciscus Syluius in Supplemento 3. p. q. 8. arti. 5. quæsito 6. Conclusione 1. Eligius Bassæus verb. Confessarius 3. n. 10. P. Baunij Tomo 1. Tract. 4. Quæst. 4. & Tract. 10. Quæst. 17. vt alios omittam. Quorum fundamentum vidimus nu. 219. à Concilio scilicet Tridentino nihil circa illos innouatum,
Export TEI
cùm aliàs ante illud huiusmodi potestate gauderent. Quod cùm à tot ac tantis Doctoribus sit efficax iudicatum, non potest non multùm eorum auctoritati pro stabilienda probabilitate deferri. Si quæ verò extant Sacræ Congregationis Declarationes facultatem huiusmodi limitantes, obuiam habent responsionem ex eo quòd authenticæ non sint, & Decretum Vrbani VIII. extet talibus Declarationibus fidem adhiberi in iudicio & extra prohibentis, quod videri potest apud citatum Patrem à S. Raymundo nu. 453.
Export TEI
Export TEI
221
*Quibus addi potest id, quod videtur ob
Export TEI
Ratio alia verosimilis.
seruatione dignissimum, multa scilicet extare Decreta Pontificum, quibus cauetur ne approbati in vna diœcesi, in alia audire Confessiones possint nisi approbati ab Ordinario eiusdem, præsertim Vrbani VIII. & Innocentij X. quomodocumque illa intelligenda veniant, pro quo & Declarationes Sacræ Congregationis circumferuntur. In nullo autem Parochorum mentio occurrit, sed de approbatione tantùm procedunt, quæ |
p. 261
non obtinentibus Curatum beneficium ad executionem talis est muneris necessaria. Ex quo videtur non leui illatione deduci circa Parochos non esse eam Sedi Apostolicæ Curam, quæ circa alios: cuius rationem reddunt aliqui, quia in Curatis maior solet diligentia ad explorandam sufficientiam adhiberi. Quæ quidem non placebit insigni Iurisconsulto Ioanni Gutierrez citato
Export TEI
Ioannes Gutierrez.
Cap. 27. nu. 17. vbi ait quòd is, quem approbauit Episcopus Salmanticensis, fortè non placebit Ciuitatensi, qui maturiùs in his examinibus fortè procedet, vel è contra: quare non vult confidere in alieno iudicio circa suas oues, sed in proprio, cùm de ijs teneatur Deo reddere rationem. Nam quemadmodùm paterfamilias suis infirmis medicum suo arbitrio meliorem eligit: non verò eos curat ille, quos mittit extraneus absque licentia & voluntate domini: ita & eodem modo est dicendum in curandis peccatoribus, sanandisque eorum languoribus (quorum curatio & salus spiritualis, ad proprium Episcopum, cui subsunt, pertinet, non verò ad alienum) vt ipsis Confessarium idoneum præbere atque approbare debeat proprius Episcopus, non verò alienus. Sic doctus
Export TEI
ille Magister: & quidem cordatissimè. Quis autem non videat discursum eius ad Parochos etiam extendi? Vnde aliter videtur Positio præfata firmanda; ex eo scilicet quòd Parochi in sua debent Parochia residere, & ita non est periculum vt cōmunitercommuniter ad diœceses alias diuertentes alienarum ouium Confessiones excipiant: pro vno autem aut alio casu non est cur multùm timeatur; & ita non fuit opus speciali illud Decreto præcaue
Export TEI
ri. Quibus non obstantibus existimat Cardinalis Lugo Disput. 21. citata num. 14. Parochos virtute Iubilei non posse eligi in alia diœcesi, quia in illa non conceditur facultas, nisi pro approbato ab Ordinario loci, & Parochus verè dici potest approbatus.
Export TEI
Export TEI
222
*Minùs est iuxta dicta, & ita consequen
Export TEI
ter admittendum, quod Parochis Doctores nonnulli concedunt, scilicet se inuicem posse in foro Confessionis audire. Pro quo P. Baunij Tomo 1. Tract. 10. Quæst. 17. de Parochis, cum Ludouico Beia. Quod quidem ratione antiquęantiquæ consuetudinis esse ait, circa quam nihil Concilium Tridentinum immutauit. Est autem circa hoc maior, quàm circa prædictam sententiam certitudo; tum quia maior est in eo Doctorum conconsensus, tum etiam quia consuetudo plus fauet; tum denique ex ratione, quæ pro eo militat, quia scilicet Concilium Tridentinum nihil circa hoc iuri Parochorum detraxit. In quo obseruandum in Cap. Omnis vtriusque sexus, prohiberi ne fideles sine licentia proprij Sacerdotis alieno confiteantur: in quo quidem controuersia extat, vt vidimus, an scilicet tunc approbatio esset Episcopi necessaria, supra quam talis licentia caderet, quia Concilium Lateranense id non videtur expressisse: vnde illud dubiæ quæstionis est. Circa Parochos autem nullam licentiam requisiuit, vt scilicet se inuicem possent audire, & absoluere: vnde videtur id a Concilio minimè reprobatum. Id quod clariùs ex verbis illis constat: Semel in an
Export TEI
Cap. Omnis v. 8.
no confiteatur proprio Sacerdoti. Atqui Parochi proprium Sacerdotem non habent, de quo ibi sermo; neque enim ad Episcopos recurrere debebant vt ipsis confiterentur, neque ad licentiam petendam, quod nullibi eisdem iniunctum reperitur: erat ergo ipsis proculdubio licitum se ad inuicem in foro Confessionis audire.
Export TEI
Export TEI
223
*Sed numquid omnibus? Quod quidem dubium, & ad alia prædicta potest agitari: sicut enim Parochi certorum oppidorum, pro quibus exigua solet sufficientia requiri, quia rusticorum & paucorum, in quibus videtur philosophandum
Export TEI
vt in approbatis: qui enim concedunt approbatos esse vbique eligibiles, aut de licentia Parochorum, vel superiorum Prælatorum, aut beneficio Bullæ, vel Iubilei approbationem requirentium, id passim limitant in approbatis cum limitatione, vt videri potest in Cardinali Lugo Disput. 21. nu.
Export TEI
Cardinalis Lugo.
16. & 23. qui ex eo arguit quòd talis Sacerdos non est approbatus ab Ordinario ad hanc Confessionem, sed ad alias illas; ad quam limitationem potuit Episcopus optimam rationem habere: eo quòd in tali oppido propter incolarum conditionem Confessiones faciliores essent; vel quia alibi, & in Confessione aliarum personarum haberet fortasse periculum, quod non subest in tali loco, vel tali familia personarum honestarum &c. Requiritur ergo approbatio vel vniuersalis, vel certè respectiua ad talem Confessionem: vt ad illam possit eligi per Bullam, vel Iubileum. Ita P. Suarez, Emmanuel Rodriguez, Ioannes de la
Export TEI
P. Suarez. Emmanuel &c.
Cruz, Villalobos, Homobonus, Nugnus, P. Filliucius, & Alfonsus à Leone, apud ipsum; aduersantibus nonnullis; qui tamen id admittunt quando limitatio approbationis ob defectum scientiæ contingit. Ex quo etiam arguit dictus Cardinalis, quia non est maior ratio in eo, quàm in alijs, quandoquidem Episcopi dum approbationem limitant, non minùs alios defectus attendunt, quàm illum, & absolutè intendunt sic approbatos pro quibusdam, pro alijs reprobare. Eo
Export TEI
P. Arriaga.
dem modo argumentatur P. Arriaga Disput. 42. n. 6. Cùm autem in defectu scientiæ ferè omnes Doctores conueniant, ex eo videtur efficax in
Export TEI
casu, de quo loquimur, argumentum deduci, quia in Parochis Rusticanis exigua solet esse doctrina, vnde non videntur generaliter approbari. Neque videtur credibile velle Pontificem tales ab omninibus, pro quibus gratiam indulget, elegi posse; cùm nequeant approbati aliàs cum limitatione ob defectum similem: quia Parochiale munus
Export TEI
non habet specialem prærogatiuam, qua suppleri defectus talis possit. Quibus addendum id, quod cum alijs proponit P. Arriaga supra nu. 7. scilicet approbationem & iurisdictionem Parochi ab Episcopo prouenire, vnde & limitare illam potest. Testatur propterea Cardinalis Lugo n. 11. mul
Export TEI
tos Parochos approbari ab Ordinario solùm pro toto Episcopatu, & iurisdictionem ab Episcopis accipere.
Export TEI
Export TEI
224
*Arguit etiam ille. n. 19. ex eo quòd Pa
Export TEI
Cardinalis Lugo.
rochus nequit approbato cum limitatione oues generaliter committere, quod vt certum supponit: id tamen posset, si limitatio ad electionem non obstaret, cùm per Bullam & Iubileum approbatio in Confessario vt necessaria penitus intimatur, quia Concilium nihil aliud exigit vt Parochus alteri committere vices suas possit, nisi vt hic sit ab Ordinario approbatus: hoc autem ipsum eisdem verbis petit Pontifex in Bullo & |
p. 262
Iubileo. Quam rationem P. Arriaga ex eo infir
Export TEI
P. Arriaga.
mam reputat, quod nuper diximus, approbationem scilicet & iurisdictionem Parochi esse ab Episcopo, & ita illum non posse contra voluntatem eius operari, eligendo pro suis ouibus eum, qui non est ab illo generaliter approbatus: quod secus accidit in casu Bullæ & Iubilei, in quo iurisdictio à Pontifice confertur. Et pro discrimine præfato adducit Dianam Parte 2. Tractatu de Regularibus. Resolut. 93. cum P. Fagundez loquentem Lib. 7. circa. 2. Eccl. præceptum. Cap. 2. n. 45. Sed illi minimè adduci possunt, vt ex eorum auctoritate probetur Parochos ab Episcopis accipere iurisdictionem, quia solùm loquuntur de iurisdictione, quæ alicui Regulari committi potest circa certas tantùm personas, aut oppidum, quam constat esse delegatam. Ordinariam autem Parochorum iurisdictionem non esse ab Episcopis, sed à Pontifice censent multi; vnde id quasi Problema proponit P. Molina. Tract. 5. Disput. 5. n. 6. & plus aliquid affirmant Maior & Sotus apud P. Suarium Tomo 4. in 3. p. Disput. 25. n. 16. dicentes esse immediatè à Christo, quod ille iudicat probabile, sed minùs quàm de Episcopis: vnde non videtur penitus assentiendum Patri Fagundez, qui suprà. Cap. 1. n. 28. asserit iurisdictionem Parochorum esse ab Episcopis, & de hac re non esse dubitandum. Et ita non benè eum adducit Barbosa Parte 2. de potestate Parochi. Cap. 19. n. 1. inter eos, qui censent iurisdictionem Parochorum esse à Pontifice, & solùm dependentem ab Episcopis quoad casus reseruatos, pro quo allegat alios. Iuxta quorum sententiam benè arguere potuit citatus Cardinalis, cùm probabilis sit. Immò etiam secundùm oppositam; quia licet iurisdictio Parochi ab Episcopo sit; lex tamen Concilij superior est, & eo posito, quod illa sufficiens iudicat, non potest ipse actum impedire, quia hic etiam operatur mandatum Pontificium. Itaque per Bullam & Iubileum eligi potest approbatus cum limitatione, quia id, quod requirit, apponitur, & contra eius mandatum inferior ire potestas nequit. Atqui in Concilio Pontifex est, qui requisitum apponit vt Confessor eligi possit, & illud datur: ergo nequit contra illius iri mandatum. Pro quo hæc satis.
Export TEI
Export TEI
225
*Iam quod ex approbatione cum limitatione argui ad Parochos imperitos queat, vlteriùs
Export TEI
probari potest ex eo quod habet Cardinalis Lugo Disput. 21. citata n. 74. vbi ait ratione necessitatis excusari sæpè Prælatos, qui in aliquibus oppidis exiguis & remotis præficiunt Parochos indoctos: hoc enim plerumque faciunt, quia propter exiguum stipendium & penuriam rerum, non inuenitur homo doctus, qui velit curam illam suscipere. Vnde cùm aliter non possit ouibus illis subueniri, vt supponitur, melius est vt habeant Confessarium indoctum, quàm quòd omni re
Export TEI
Qui non videntur eligibiles.
medio penitus destituantur. De his ergo rogari potest an eligi, vt alij, possint? Quod fateri, videtur durissimum. Si enim tales minimè approbarentur ad Confessiones audiendas, quomodo præsumi potest esse generaliter eligibiles, ratione ti
Export TEI
tuli beneficialis, minimè, vt dicebam, ad meliorem reddendam conditionem actus influentis? Video eumdem Cardinalem n. 13. asserere nullum reperiri posse Parochum, qui non sit approbandus ab Ordinario, ex quo infert eligibilem esse per Bullam & Iubileum, vnde ad Parochos indoctos videtur eius assertio proroganda. Verumtamen cùm indoctos huiusmodi asserat compellente ad id necessitate constitui, locus videtur exceptioni manere, quia ex eo quod necessitate agitur, non licet argumentum ad id, quod est regulariter dispositum, deriuare. Id quod in eadem potest materia facilè demonstrari. Si enim necessitate cogente, non Parochus, sed Capellanus oppido alicui daretur cum eâdem, qua Parochus, generalitate, qui tamen esset indoctus eo gradu, quo Parochus, non posset eligi, vt possunt ij, qui non necessitate cogente, sed idoneitate promerente, fuerint approbati. Et quidem Doctores volentes esse eligibiles eos, qui cum limitatione fuerint approbati, in defectu scientiæ, id, vt vidimus, non admittunt; qui autem cum tali defectu ex necessitate approbantur, non possunt dici melioris conditionis, neque simpliciter approbati. Et Concilium cùm obtinentes Curatum beneficium
Export TEI
idoneos esse declarat, de casu necessitatis non loquitur, nisi in ordine ad proprios Paræcianos, quatenus talis, attento rerum statu, iudicatur: vnde approbatio extendenda non est vltra casus necessitatis: nulla autem vrget necessitas vt per Bullam, Iubileum, aut ratione gratiæ alterius eligatur, quia eo ipso quòd gratiæ sunt, necessitatem excludunt. Quod alio declaratur exemplo. Nam quilibet Sacerdos in mortis articulo potest moriturum à quibuscumque quantumuis grauibus & enormibus flagitijs absoluere; vnde ad id est diuinis & humanis iuribus approbatus. Quia tamen id ratione necessitatis habetur, nequit ad casus non ita necessarios extendi, neque per Bullam, Iubileum, aut gratiam aliam similem eligi.
Export TEI
Export TEI
226
*Ex his ergo satis verosimiliter videtur
Export TEI
inferri rusticanos Parochos, de quorum doctrina testimonium competens non habetur, non posse ampla illa facultate potiri, quæ Parochis cum plena approbatione per examen & concursum est concessa, & quæ secundùm probabiles Doctorum sententias potest conuenire. Et quoad Indorum Parochos potest illatio deduci, vt scilicet non debeant tali facultate gaudere, qui paucissimis & valde rusticis præficiuntur: vnde plus solet in eis Indicæ linguæ peritia, quam doctrinæ sufficientia requiri; præsertim in multis Prouincijs in quibus studia non vigent, & vix aliquid de Grammatica ad prædictæ linguæ titulum ordinati delibant. Quòd si per concursum Parochia deferatur, id non erit semper sufficientiæ validum argumentum, quia deficiente illa in concurrentibus, cùm non inueniantur alij, dici tunc non poterit, quod de aureo pomo fabulæ: Detur meliori. Sed minùs malo. In quodam concursu sic Latinè interroganti examinatori: Quid est peccatum? quidam ex talibus respondit: Ne mecum hac lingua agas; non enim illa gustui meo arridet. Et tamen obtinuit: addidit enim: Tres Indices calleo, in his poteris percontari & quid de sic doctis Parochis possit sibi Pontificia cautio polliceri? Ideò
Export TEI
Export TEI
227
*Dico Primò. Parochi Indorum in con
Export TEI
cursu examinati, & plenam approbationem adepti, in omnibus se gerere possunt more aliorum, |
p. 263
de quibus ratio dubitandi non est. Et sunt quidem multi tales: vnde licet de cura tantùm Indorum agatur, suam prærogatiuam non demerentur, quia eorum sufficientia ad omnes potest extendi: vnde & approbatio Episcoporum sic est accipienda, si fortè illa necessaria est supra eam, quam secum affert Beneficij collatio in ordine ad eos, pro quibus institutio peragitur. Quod quidem videtur vsu ipso firmari: nam Episcopi circa hoc limitationem nullam solent apponere; licet aliàs circa ætatem Confessariorum non paruam solicitudinem gerant. Nolunt enim quidam suæ diœcesis Sacerdotes ad Confessiones feminarum approbare nisi quadragenarios; qui tamen hesternos à se Ordinatos ad Curata beneficia promouent, cùm vix ætatem ad Sacerdotium à Conci
Export TEI
lio requisitam expleuerint. De quibus dubitari poterat an feminas sibi non subiectas audire in Confessione possent, etiam si aliàs plenam examinatorum approbationem habuissent. Licet enim Concilium id videatur concedere, dici posset intelligendum quando ab Episcopis circa illud non est aliter dispositum, vt disponi posse videtur in præsenti. Cùm enim iuvenis Indorum Parochus constituitur, prohibitus aliàs Hispanarum Confessiones excipere, potest Episcopus prohibitionem eamdem continuare; cùm probabile insuper sit, vt vidimus. 214. & 215. Parochorum approbationem ad proprias oues extendi tantùm: nullibi enim statutum videtur vt Episcopi nequeant aliquos intra eos limites continere, cùm expedire iudicauerint, vt in casu præsenti accidit, ne absurdum illud occurrat, de quo. n. 213. Sicut enim approbatio per Curatum beneficium obtenta, sufficiens decernitur à Concilio, vt idoneus quis ad audiendas Confessiones habeatur, ita & approbatio sine Beneficio ab Episcopo habita, & tamen approbatio ista habere suas limitationes potest, vt vidimus: ergo & illa; salua semper manente Parochiali circa proprias oues potestate, & ita Beneficij talis proprietate, & natiua conditione.
Export TEI
Export TEI
228
*Cùm ergo hoc ita disponi possit, opor
Export TEI
tet vt cùm Parochi Indorum ab Episcopis instituuntur, eisdem ampliorem approbationem conferant, si de eorum sufficientia examinatorum iudicio constiterit; licet aliàs prohibitionem aliquam circa Confessionum auditionem habuissent. Et ita, vt dixi, vsu venit, quia in eo sua etiam commoda deprehenduntur, licet non sine incommodorum admixtione, quæ præponderare non iudicantur. Pro quo & facit id, quod in Thesauro dixi Tomo 2. Tit. 17. n. 13. Regum nostrorum ordinatione dispositum, vtpotè ad id, Pontificia, sicut & circa alia multa, auctoritate pollentium,
Export TEI
vt Parochis Indicis Episcopi circa Hispanos iurisdictionem peculiarem adhibeant, qui in oppidis Parochiæ commorantur, vt passim accidit, aut circumcirca, vbi greges, lanificia, aut agrorum cultura. Et simile aliquid in Societate nostra videre est, in qua cùm pro excipiendis Hispanarum feminarum Confessionibus ea ætas requiri soleat, quæ & ad quatuor votorum solemnem Professionem scilicet. 33. annorum: quando tamen Missiones faciendæ sunt, & adeò prouecti non occurrunt, iunioribus solet talis facultas indulgeri, quia maior in eo vtilitas cernitur, quàm in prohibitionis indispensabili tenore. Sic etiam & in Doctrinis Paræcialibus minores ætate prædicta præficiuntur, non facilè suppetentibus alijs, id quod, Deo benè iuvante, in eius cedit gloriam, incommodis ablegatis.
Export TEI
Export TEI
229
*Dico Secundò. Vbi inepti pro Paræcijs
Export TEI
Indorum instituuntur, eorum approbatio ParochięParochiæ terminos non transcendit, iuxta dicta. n. 226. & quæ generaliùs sunt præmissa: quæ quidem licet ab Auctoribus non inueniantur in specie, vt opus erat, disputata, iuxta communem doctrinam, & verosimiles sunt illationes constituta. Ex quo elicitur Parochos alios non posse licentiam suis Paræcianis concedere vt talibus confiteantur: quod quidem Doctores admonent, & ante Concilium Tridentinum fuisse necessarium affirmant, vt videri potest apud P. Suarium Dis
Export TEI
P. Suarez.
put. 28. Sectio 3. n. 5. & 6. Quod & ex natura rei videtur manifestum supposita Sacramenti huius institutione, vt significat P. Suarez num. 5. citato.
Export TEI
Export TEI
230
*Dico Tertiò. Inepti, de quibus nuper,
Export TEI
nequeunt eligi ratione Bullæ & Iubilei à proprijs etiam Paræcianis. Probatur ex dictis. n. 225. & 226. Valde quidem probabilis est sententia, quam cum alijs, quos citat, sequitur Cardinalis Lugo, vt vidimus. n. 223. vbi & P. Arriagam adduximus, iuxta quam approbatus cum limitatione potest eligi virtute Bullæ & Iubilei abijs, pro quibus approbatus est, licet ab alijs non possit. Quod quidem admitti meritò potest, quia respectu illorum absolutè approbatus est: quod tamen non accidit quando necessitatis impulsu ineptus administrationi Sacramentorum præficitur, vt vidimus locis nuper citatis, quia absolutè non sunt approbati respectu illorum, quibus sunt dati administratores sacrorum, vnde ad id solùm eorum iurisdictio extenditur, quod gratiam non concernit, & sine quo ordinaria Paræcianorum directio in ordine ad æternam salutem stare potest, ex quibus sunt Bulla & Iubileum. Tales ergo admonendi sunt vt Confessarium alium quærant; quibus tamen Bulla multùm prodesse potest, & quidem pro Indis nulla est necessitas quoad casus reseruatos, quia nullus talis pro ipsis est, de quo in Thesauro Tomo 2. Tit. 12. n. 308. & seqq. Ad Indulgentiam autem plenariam iuxta satis probabilem opinionem, visitatio quinque altarium suffragatur. Præterquàm quòd Indulgentiam in articulo mortis potest Sacerdos quilibet applicare, in quo, vt ait Trullenck Lib. 1. in Bullam Cruciatæ §. 7. Cap. 2. Dub. 19. n. 6. omnes Doctores conueniunt.
Export TEI
Export TEI
231
*Dico Quartò. Imperiti Parochi possunt
Export TEI
licentiam concedere Paræcianis vt approbatis confiteantur. Probatur ex Cap. Omnis vtriusque Sexus. vbi id conceditur proprio Sacerdoti: inepti autem licet cum limitationibus dictis approbati, sunt proprij Sacerdotes, id est, peculiarem curam ouium habentes, ad quos illæ specialiter pertinent. Debent autem ij, qui eligendi sunt, esse idonei: quod equidem imperiti etiam discernere possunt, iuxta ea, quæ aliàs docet P. Suarez Sect. 3. citata in fine. Scilicet per experientiam, aut publicam famam, seu notitiam, aut per aliorum fide dignorum testimonium.
Export TEI
Export TEI
232
*Sed quid si duæ sint vicinæ ParohiæParochiæ, in |
p. 264
quibus Parochi imperiti: poteruntne mutuò li
Export TEI
centiam concedere Paræcianis? Videtur posse, quia durissimum esset misellis Indis proprio esse Parocho semper adscriptos. Et ius quidem quod Parochis competere vidimus, eatenus inualuit, quia dum licentiam concedunt, non reddunt conditionem Paræcianorum deteriorem, cùm eam concedant sibi similibus; & insuper grauamen illud tollunt, quod in Confessione facienda proprijs Pastoribus semper & vbique, non leue solet reputari. Id autem in casu, de quo agimus, passim accidit, ad quod impellit necessitas, quæ non solùm pro vna Parochia, sed pro vicina etiam, cogit tales Parochos prouideri. Vnde illa extenditur ad consequentia; ad facultatem videlicet concedendi licentiam, qua non deterior, sed melior Indorum caussa redditur, vt ostendimus. Est ergo hoc verosimile, licet non penitus inconcussum. Nec de his plura.
Loading...