Avendaño: Thesaurus Indicus

28

*TEneri absolutè, non minùs quàm

Quemlibet Officialem pro aliorum delictis obligari, vt probat Dom. Solorzanus.

ob proprium, probat Dom. Solorzanus in Politicâ pag. 1024. §. Y porque & seqq. ex eo quòd in praxi ita receptum est, & ex naturâ sequitur talium officiorum. Cùm enim nihil disponi circa Regias arcas possit, in quo omnes non interueniunt, omnes certè in delicto participant. Pro quo bonos producit Auctores, & ad fideiussores extendit. In casûs autem contingentiâ, de quo specialiter agit, videtur contrarium resoluere, aut contradictione

Export TEI

Circa fideiussores non videtur eius sibi constare doctrina.

aliquâ laborare. Ait enim fideiussorem, qui Limæ pro Officiali soluerat id, quod ex Regiis arcis deficiebat, lastum contra fideiussores Officialium aliorum in Audientia petiisse, se tamen denegandum iudicasse, ob doctrinam quorumdam Doctorum, quos ibidem adducit dicendum, cùm quis ob dolum proprium, vel vt fideiussor dolosi talis conuenitur, non gaudere beneficio diuisionis neque omnes illi cedendas actiones. Iuxta hoc ergo fideiussores non sunt indiuiduè obligati. Et prętereàpræterea, si vnus conueniri specialiter pro suo delicto potest, quia circa Regias arcas delinquere sine aliis potuit: ergo non benè deducitur communis obligatio ex eo quòd vnus nihil agere queat circa arcas Regias sine aliorum assistentiâ. Vbi non videtur dici posse Officiales Collegas infirmitate aut aliter impeditos, non adfuisse, & ita delictum vnius tantùm esse potuisse. Cùm enim impedimenta ista deberent esse manifesta, ideò vnus tantùm condemnatus, stultè à fideiussore lastum contra fideiussores alios esset postulatum, cùm de illo dubium esse non posset. Et licet multa inconsideratè petantur ab iis, qui se iniustè grauatos dolent: in casu præsenti id non habet locum, quia circa petitionem talem Aduocati peritia laborauit, actorum notitiâ plenè instructi. Quid ad hæc? Iam dico,

Export TEI

29

*Resolutio Dom. Solorzani pro releuandis

Export TEI

Admittendam generaliter quoad illorum releuationem, quando delictũdelictum non est commune.

fideiussoribus optima est, eam tamen non in casu tantùm prædicto currere, sed quando delictum omnibus est Officialibus commune, seu tale præsumitur, verosimilius haberi debet: durissimum namque onus est, quod nullus, qui fideiubet, sibi arbitratur imponere. Cùm enim vix sit, qui pro vno fideiubere velit, & præsertim in Regiis Officialibus, quorum frequenter sunt exitus infelices ob summum in recuperando rigorem ea, quæ illi parùm Regi fideles insumpserunt: quomodo inueniri queat, qui pro omnibus velit onus importabile sustinere? Cùm ergo fideiussionis obligationem subeant, non est vltra eorum verba, quæ intentionem indicant, extendenda. Vnde & praxis non videtur iustificata, cùm nulla talis sit, quæ grauet inuitos,

Export TEI

Praxim circa hoc non videri iustificatam.

quancto actio, circa quam grauamen tendit, omnino voluntarios prærequirit. Quemadmodum iustificata non esset praxis, si ex eo quòd aliquis fideiussor sit, vxorem ad soluendum in eius defectum obligaret, quia tunc fideiussio esset inuoluntaria. Est autem receptissimus Canon, neminem vltra intentionem obligari: & intentio est verosimiliter explicanda, vt ex variis Textibus ostendit Glossa circa regulam iuris 81. in Sexto. Vbi & regula traditur ad dignoscendum quando est intentio verosimiliter coniicienda; & inter alia dicitur illam non esse, quando dura obligatio redderetur: quod nostro in casu contingit. Et non omnem praxim iustificatam esse, constat ex iis, quæ ipse Dom. Solorzanus habet citatâ paginâ. §. Y esto, (como he dicho)

Export TEI

p. 167

Export TEI

30

*Quia verò pro foro externo parùm

Export TEI

Et ita pro foro conscientiæ non obligare, & quid juxta id fieri possit.

fortè ista sufficient, putant enim judices obsequium se præstare Regi, si priuatorum grauaminibus illius patrimonium tueantur, quod tamen de piâ & Catholicâ non est eorum voluntate præsumendum: ad forum potest conscientiæ deseruire: vt talis videlicet fideiussor sciat se non esse ad soluendum obligatum, nisi pro eo, cui fidem suam adstrinxit. Vnde & occultare bona potest, & vti etiam compensatione, juxta communem scriptorum doctrinam. Et hoc quidem Regi

Export TEI

Neque illud ingratum Regi, cui vasalli non grauati proficiunt.

pergratum fore non dubito, qui grauari contra æquitatem & rationem Vasallos non vult suos, quorum commoda vt propria optat sartatecta conseruari. Vnde meliùs quàm Theodoricus Rex illa, quæ apud Cassiodorum leguntur, verba Lib. 14. 8. potest vsurpare; A nobis quippè potestis

Export TEI

Cassiod.

rationabiliter custodiri, quibus prospectus non grauati. Al. Quibus profuistis. Et meliùs. Quibus proficitis. Et sensus est idem, sed clarior. Verissimè enim ita se res habet, vt tunc Vasalli Regi proficiant, quando grauati non sunt: membrorum enim grauamen nequit non in grauamen capitis redundare.

CAPVT VII.