Avendaño: Thesaurus Indicus

 Legal Information & Privacy

Export TEI
SECTIO XIV.

SECTIO XIV.

Export TEI

Quæ sit Indicorum Parochorum circa eleemosynas obligatio.

Export TEI
Export TEI
119
*DE hoc doctus Antistes Tract. 5. Ses
Export TEI
sione 1. vbi & quod ad Episcopos attinet, attingit, & Dom. Solorzanum fusè circa id loquentem inducit, de quo & Nos in Thesauro Tomo 2. Tract. 13. num. 72. & seqq. Sicut & de Præbendarijs Tit. 18. Cap. 4. & adductis Doctorum quorumdam sententijs resoluit Parochum Indicum, seu Doctrinarium, vt vulgò dicitur, obligationi suæ in hac parte satisfacere, si quartam reddituum partem pauperibus eroget communibus in necessitatibus, in grauibus autem omne debere largiri superfluum congruæ & moderatæ sustentationi. Reddituum autem nomine non totum id venire ait, quod ad emolumenta spectat, sed quod ex stipendio & primitijs habet: cuicumque enim Doctrinario suum est stipendium assignatum, quod Synodus communiter dicitur. Et hoc videtur stipendij nomine designatum ab Auctore, quia illi videntur propriè redditus Ecclesiastici, ex bonis inquam Ecclesiæ ad effectum huiusmodi sequestrati.
Export TEI
Export TEI
120
*Dico Primò. Parochi Hispanorum in
Export TEI
Indijs non tenentur partem determinatam reddituum pauperibus erogare, licet aliàs speciali titulo ad eleemosynas pauperibus Paræcianis largiendas teneantur. Id videtur compertum supposita decimarum partitione, quæ in his partibus auctoritate est Pontificia & Regia, stabilita: ex quarta enim decimarum parte nouem aliæ fiunt, & ex ijs Hispanorum Parochis quatuor deputantur. Et sunt illæ, etiam adiectis primitijs, insufficiens prorsus pro ipsorum sustentatione subsidium: vnde quod est insuper necessarium, obuentionum accretione suppletur. Propter quam rationem citato Tomo 2. Thesauri Tit. 16. num. 15. & seqq. Dixi & probaui Parochos huiusmodi omit
Export TEI
tentes diuinum Officium non teneri ad restitutionem, iuxta grauium scriptorum doctrinam: quia scilicet redditus non Officio tantùm, sed alijs etiam respondent ministerijs; cùmque tales sint, vt minimè sustentationi sufficiant, ex illius omissione restitutionis obligatio non resultat. Ergo idem etiam de eleemosynæ obligatione dicendum, & potiori quidem ratione. Quòd autem
Export TEI
aliàs ratione Officij, si superfluum suppetat, maior quàm in alijs fidelibus obligatio sit, ex Concilio Tridentino colligitur Seßione 23. Cap. 1. de Reformatione, ibi: Pauperum, ac miserabilium personarum curam paternam gerere: opitulando scilicet, vt poterunt, quemadmodùm exposcit S. Carolus Borromæus à Dom. Barbosa adductus de Officio Parochi Parte 1. Cap. 7. nu. 25.
Export TEI
Export TEI
121
*Dico Secundò. Quod de Parochis Hi
Export TEI
spanorum dictum, similiter est, & potiori quidem ratione, de Parochis Indorum dicendum, si decimarum partem: vnde & Titulo 16. citato num. 49. Ostendi ad restitutionem ob omissum diuinum Officium non teneri. Si dicas, etiamsi non recipiant decimalem portionem, recipere tamen stipendium, seu Synodum, ex tributis Indorum collectum, quorum hic est primus effectus, vnde & dici possunt decimæ personales: id profectò non videtur sufficere iuxta dicta Tit. 17. nu. 16. & 18. numquam enim pars ista tributi vt decimalis est habita, sicut neque id, quod tribuunt Indi, qui in aliqua Parochia habitant, ad populos alios spectantes, eo quòd ad curam Parochorum spectent, & ab eis Sacramenta recipiant, ad quorum debent sustentationem concurrere: de quo Synodus diœcesana Limensis Tit. 5. Cap. 16. vbi & de contributione pro Hospitali, & Fabrica. Quòd autem specialior, quàm sit communis Fidelium, eorum sit obligatio, ex nuper dictis habetur manifestum. Si autem stipendium ex decimis sit, circa quod supremi Indiarum Consilij post longum litigium executorialis habetur sententia, cui tamen à Vener. Metropolitanæ huius Ecclesiæ validè repugnatum, nec scimus quem sit caussa hæc finem habitura: tunc stipendij quantitas attendenda, quæ, vt videtur certum, numquàm ad Parochi sustentationem sufficiet: vbi & dici potest aliunde esse ab obligatione prædicta immunem, eo quòd stipendium sit, & ad instar distributionum, ex quibus nihil tale debetur, quando in eis tota Præbenda non consistit, iuxta dicta Tit. 18. num. 22.
Export TEI
Export TEI
122
*Dico Tertiò. Parochi Indici Religiosi
Export TEI
ad omne id tenentur, quod sæculares, si in eisdem Doctrinis assisterent, circa communium & grauium necessitatum subuentionem. Probatur, Quia ex eo quòd Religiosi in prædictis Doctrinis assistant, non debent pauperes peioris esse conditionis. Item cùm loco sæcularium Clericorum assistant, ad omne id tenentur, quod ratione Officij competit, vnde & ad subueniendum pauperibus, licet Domini reddituum aut obuenientium emolumentorum non sint: Sunt enim pauperes Paræciani eorum oues, pro quibus, si opus sit, vitam tenentur exponere, vnde & aliqualia pręberepræbere subsidia, iuxta boni Pastoris munus, de quo Christus Ioan. 10. & id nequeunt Prælati prohibere. De
Export TEI
quo agens Dom. Quitensis Seßione 2. cum P. Lessio Lib. 2. de Iust. Cap. 41. Dub. 11. num. 93. & 94. Nauarrum secuto Consilio 70. de Regularibus. & Comment. 2. de eisdem num. 10. & 11. & Tract. de redditibus Ecclesiast. Quæst. 3. Monito 25. affirmat Religiosum Parochum habere liberam administrationem omnium Beneficij fructuum, & posse sine dependentia à Prælato in pia opera expendere quidquid congruæ sustentationi supersit, & ita eleemosynas erogare Ecclesijs, dotare orphanas, vestire pauperes, & cognatis egentibus de remedio prouidere.
Export TEI
Export TEI
123
*Sed addidisse oportuit id, quod apud
Export TEI
P. Lessij notanda doctrina.
eumdem Auctorem, cum quo est locutus, habetur, sic enim ille num. 94. Hæc sententia est certa, si loquamur de Regularibus, qui præsunt, & non subsunt Prælato Regulari, à quo in alijs regantur. Verùm non est ita certade alijs, qui ad nutum Prælati |
p. 241
possunt amoueri. Etsi enim Prælatus non poßit imponere Beneficio pensionem; tamen postquàm ex Beneficio inferior fructus aliquos percepit, quos in commodum suæ Ecclesiæ non erat expensurus, non videtur à ratione alienum vt Prælatus de illis possit statuere, vel præscribere modum expendendi. Vnde Franciscus Sarmiento Defensionis suæ Parte 1. Monito 11. contrarium tenet. Sed Nauarri sententia videtur verior, nisi priuilegio vel consuetudine memoriam hominum superante contrarium alicubi sit receptum &c. Quæ cùm ita dictus & doctus Pater affirmet, iuxta illius mentem in præsenti est negotio aliter ac præfatus contendit Auctor, iudicandum. Parochi enim Religiosi Indici, licet Canonicam institutionem, inuiti licet, accipiant, ad nutum quidem Prælatorum, rationabilem profectò, & religiosa temperantia moderatum, possunt, annuentibus patronis, amoueri; cùm & certum sit in alijs, Prælatis esse subiectos. Vnde ex hoc capite saltim est valde probabile eos non posse sine dependentia ab ipsis de fructibus Beneficij disponere.
Export TEI
Export TEI
124
*Accedente autem priuilegio & consue
Export TEI
tudine omninò certum debet iuxta Auctorem eumdem reputari; vtrumque enim in casu præsenti concurrit: priuilegium quidem, quia quòd Religiosi Parochi esse possint, per priuilegium habetur à Pio V. concessum, qui Religiosus cùm fuisset, in nullo voluit religiosam obseruantiam violari. De vsu etiam priuilegij, seu consuetudine circa ipsum, constat, quia ita semper in praxi habitum, vt Parochi à suis Prælatis circa fructuum distributionem dependentiam obseruarent: licet Prælati multi circa hoc amplam fuerint facultatem dilargiti. Quamuis autem con
Export TEI
suetudo talis non videatur immemorialis, quandoquidem post Pium V. fuit, de cuius assumptione ad Pontificatum, & felici eiusdem fine, certa habetur notitia; id non tollit quominùs talis sit: quia immemorialis & antiquata dicitur quando non extat memoria in contrarium, vt videri potest apud Cardinalem Tuschum Tomo 2. Lit. C.
Export TEI
Cardin. Tuschus.
Conclus. 803. quod est in casu præsenti cernere, quia nulla in contrarium memoria extat. Vbi & addendum opinionem aliquam probabilem posse consuetudine ita firmari, vt pro certa, immò & pro lege possit haberi: pro quo Auctor idem Conclusione 912. & pro quo etiam consulenda quæ diximus Tit. 17. n. 55. & seqq.
Export TEI

De Eleemosyna spirituali.

Export TEI
Export TEI
125
*DE illa doctus, & zelo sancto plenus
Export TEI
Antistes Sessione 4. vbi grauiter expendit obligationem Parochorum ad subueniendum Indis suæ curæ commissis, qui si remedio destituantur, in manifesto sunt damnationis æternæ periculo, ob Baptismi scilicet, aut Sacramentalis pœnitentiæ defectum. De quo à Nobis dictum Tomo 2. Thesauri Tit. 16. n. 59. & seqq. 72. & seqq. & 81. ac 82. vbi & de Extrema vnctione, à qua potest aliquando salus æterna pendere: sicut & ab Eucharistiæ receptione, de quo Tit. 12. nu. 440. Fatetur autem præfatus scriptor ad huius generis eleemosynam post Reges nostros, Prælatos & Regios ministros præ alijs obligari, vnde num. 13. ita scribit: El descargar su Magestad la conciencia RealiReal es echando esta carga y auydadocuydado sobre los ombros de los Prelados, y Ministros
Export TEI
D. Quiten.
Reales, que envia, escogiendo los mas eminentes en letras, virtud, y gobierno &c. Vbi quidem, non id quod semper accidit, sed quod fieri oporteret; modestè pronuntiat. De quo cum aliàs à Nobis dictum sit, iuuat hoc loco à dicendis alijs temperare. Sed rogandus Deus vt mittat operarios in messem suam. Sic ille admonet Matth. 9. vbi sic
Export TEI
Matth. 9. v. 36. & seqq.
Euangelista: Videns autem turbas, misertus est eis: quia erant vexati, & iacentes sicut oves non habentes pastorem. Tunc dicit discipulis suis: Messis quidem multa, operarij autem pauci: Rogate ergo dominum messis, vt mittat operarios in messem suam. v. 36. 37. & 38.
Export TEI
Export TEI
126
*Circa quæ obseruatione dignum in pri
Export TEI
mis occurrit, Dominum videntem turbas adeò miserè affectas, erga ipsas non vtcumque misericorditer inclinatum, sed ex intimis visceribus: eam siquidem vim habet vox Græci textus, vt à doctis interpretibus adnotatum. Deinde miserationem huiusmodi ipsarum expostulare periculum: oues enim sine pastore, luporum sunt rapacitati prorsus obnoxiæ. Item, sine pastore esse, quæ eum non habent, qui suo sit intentus officio. Pro quo audiendus D. Ioannes Chrysostomus hom. 33. in
Export TEI
D. Ioan. Chrysost.
eum locum, vbi ita loquitur: Illud autem perspice, quemadmodùm à misericordia quadam & retributione exorsus est, viscera enim expandit misericordiæ, quoniam vexatos & deiectos, quasi oues, quæ pastorem non habeant, turbas videbat. Quod quidem dictum Principum atque Pontificum accusationem habet, qui, cùm essent pastores, luporum Officio fungebantur &c. Quæ quidem ad Indorum caussam meritò potest aduocari, qui & vexati, & iacentes, seu miserè deiecti, quasi oues sine pastore multis versantur in locis. Vbi circa ampliorem applicationem non oportet ampliùs expatiari. Rogandus ergo Dominus gregis, vt mittat pastores in gregem suum: hoc enim etiam intelligendum à Domino pariter admoneri. Sed qua
Export TEI
les illi? Eminentiores quidem litteris, virtute, & gubernandi peritia, sicut à præfato dictum Antistite: neque enim qualiscumque litteratura aut virtus satis, immò nec præcellens in gubernationis hierarchicæ penitus inexperto. Pro quo etiam Diuus Pater ita scribit: Tu verò diligenter perpen
Export TEI
Idem.
de, quàm opportuno congruôque tempore ipsos miserit, & quòd non confestim incipiens, sed posteaquàm non omninò paruo temporis spatio ipsum secuti, defunctum viderunt ab inferis redijsse, mare sibi paruisse dæmones extrusos, paralytici membra consolidata, peccatorum nexus solutos: cùm sufficienter omnipotentiam ipsius & verbis & operibus percepissent, tunc eos mittit &c. Ad hunc ergo modum pro opere adeò sublimi ij sunt mittendi, qui non tyrones tantùm, sed probè instructi Apostolica insignia præseferant.
Export TEI
Export TEI
127
*Quod de operarijs pro messe dicitur, ad
Export TEI
aliam spectat similitudinem, sed non alij operarij intelligendi veniunt, sed ij, qui tales futuri, vt à Domino missi meritò debeant reputari. Mittantur illi, quos mitteret Dominus, si ad eum electio in foro Ecclesiæ spectaret, & non mittantur ab eo reprobandi, qui scit reprobare malum, & eligere bonum iam ab ipsis materni lactis sucti temporibus Isa. 7. cùm talis electio in eius fieri debeat |
p. 242
omnino conspectu: Et statuerunt duos. Act. 1.
Export TEI
Act 1. v. 23. & 24.
v. 23. Apostoli scilicet, Iosephum & Mathiam, circa quos agebatur electio. Statuerunt quidem speciali quodam ritu in Dei conspectu, vnde & sequitur: & orantes dixerunt: Tu Domine &c. v. 24. Orantes inquam eum, in cuius præsentia stabant & ipsi, & ij, ex quibus erat electio facienda. In messem suam. Non ergo qui mittuntur, suam etiam faciant, portantes manipulos suos, & non Domini, quærentes quæ sua sunt, non quæ IESV Christi, vt horrea eorum sint eructantia ex hoc in illud. O quàm id ab operarijs à messis Domino missis alienum In messem suam: in messem inquam, de qua ille: Triticum autem congregate in horreum meum. Matth. 13. v. 30. quod
Export TEI
Matth. 13. v. 30.
exponens sic ait: Bonum verò semen, hi sunt filij regni. v. 38. Circa hoc ergo debet operariorum labor & industria indesinenter incumbere, vt scilicet filij regni, qui & Dei, regnaturi cum ipso, felicitatem huiusmodi consequantur, de qua & inferiùs v. 43. Tunc iusti fulgebunt sicut sol in re
Export TEI
v. 43.
gno Patris eorum. Ad hanc ergo adeò pretiosam messem quomodò non sint operarij competentes eligendi? Quomodò negotium tantum seriò non sit & ardenter pertractandum? & erit eorum
Export TEI
Eorum merces magnanimis.
merces magnanimis. Si enim triticum in horrea Domini congregatum, iusti scilicet, vt sol fulgebunt in regno Patris eorum: quid de ijs existimemus oportet, qui huius messores tritici, qui horum filiorum sunt ad felicitatem adeò inæstimabilem conductores? Fulgebunt quidem ipsi vt sol? Parum profectò illud, vnde & addendum, quod Isai. 30. v. 26. habetur: & erit lux lunæ sicut
Export TEI
Isa 30. v. 26.
lux solis, & lux solis erit septempliciter, sicut lux septem dierum. Fulgebunt ergo sicut sol septemplicis lucis incrementis decoratus, id est multiplici, & supra modum mirabili, vt docti commentantur interpretes. Nec de his plura: vtinam di
Export TEI
P. Sancius.
cta dociles nanciscantur aures, sicut & ea, quæ apud præfatum Præsulem sapiens zelus, & zelans sapientia, graui & ardenti clocutione dictarunt, qui & videndus Seßione 5.
Loading...