Avendaño: Thesaurus Indicus

14

*INquiri prætereà circa illos potest an

Quæ vidẽturvidentur ostendere licitālicitam esse negotiationem cũcum Regiâ pecuniâ.

possint cum Regiâ pecuniâ negotiari? supponendo omnem ab illis securitatem adhibendam, ne vllo modo illa dispendium aliquod patiatur; nam si periculum dispendii sit, res extra omnem est controuersiam, quandoquidem neque cum pecuniâ priuati cuiuspiam id fieri potest. Quia verò dici potest grauem audaciam videri pecuniam ex Regiis arcis extrahi ad negotiandum cum eâ, & lege prohibitum sub pœnis grauissimis, de quibus Ordinat. 7. id temperari potest, si non extrahatur, sed cùm includendâ adducitur, extra illas relinquatur, fide acceptionis afferentibus datâ. In quo quidem, si addatur hoc etiam lege prohibitum, vt videri potest apud D. Solorzanum in Politicâ pag. 1026. §. Y por traer. & in citata ordinatione. Occurri potest legem illam in præsumptione fundari, periculi inquam dispendii; quod si cesset, obligatio cessabit, juxta communem sententiam de legibus in præsumptione fundatis, de quo non semel dictum. Nihilominus dicendum est in eo grauiter

Export TEI

ContrariũContrarium statuitur.

peccare: cuius ratio est manifesta; quia est vsus pecuniæ inuito Domino: voluntas enim Regis satis in legibus expressè habetur, tum juris communis, de quibus P. Fragosus suprà num. 3. tum Regni, de quibus dictum. Licèt autem hoc ita sit, lucrum ex tali negotiatione proueniens sibi possunt retinere, quia est fructus industriæ, & non naturalis, aut mixtus. Quod quidem juxta

Export TEI

Lucrari tamen sibi.

communem doctrinam procedit, quæ id in fure etiam admittit. Pro quo videantur Bonacina Disput. 1. de Restitutione, Quæst. 3. Puncto vlt. §. 2. in principio. P. Lessius Lib. 2. Cap. 12. Dub. 17. Cardinalis Toletus Lib. 5. Cap. 35. P. Gaspar Hur|

p. 163

tadus Disput. 6. Difficult. 6. & quotquot de Restitutione agunt, aut speciali tractatione, aut de justitiâ & jure disputantes.

Export TEI

15

*Ad id autem, quod de præsumptione

Export TEI

Leges prohibentes nōnon fundari in præsumptione.

dicebatur, negandum est quod assumitur: licèt enim periculum nullum dispendij sit; non vult tamen Rex patrimonium suum negotiationibus suorum Officialium deseruire, quando neque Rex ipse illas in suam vult vtilitatem institui: sed illos suo officio diligenter incumbere, neque ad alia distrahi, ex quibus sui patrimonij cura negligatur. Et vt demus in præsumptione

Export TEI

Vel præsumptionẽpræsumptionem numquam cessare.

fundari: talis præsumptio numquàm cessat; licèt in hoc aut illo periculum non sit: quod tamen non ita contingit, cùm contrarium experientia comprobarit: est tamen periculum in eo, quòd exemplum huius sequetur alter, & illius alius; & sic grauia dispendia Regium patrimonium perpetietur. Quando autem præsumptio non est tantùm facti, sed periculi, quod communiter euenit, non currit doctrina illa de præsumptione, vt cum P. Suario, P. Salas, Bonacinâ, & Basilio Legionensi docet P. Palaus Tomo 1. Tractat. 3. Disput. 1. Puncto 8. num. 13. Ex quo infert cum eodem Basilio obligare in Religione

Export TEI

Sicut in præcepto nōnon intrandi Religiosa cubicula.

præceptum non intrandi in aliena cubicula, etiamsi in speciali huius ingressu nullum sit inconueniens; quia generaliter illa esse solent, & iuxta generalem experientiam leges & præcepta feruntur. Sed quia erit fortè aliquis, qui hoc penitus non admittat, in casu nostro addendum non solùm communiter accidere id, quod lex præsumit, sed semper esse periculum, ob rationem dictam: & ita circa id omnes debent conuenire. Sin minùs vix erit lex vlla, quæ vim habeat, quia omnes ad præsumptiones reuocari possunt, & ita earum efficacia prorsus eneruari.

Export TEI

16

*Habent item prohibitionem expressam

Export TEI

Prohibitio emendi quæ ex bonis Regijs subhastâ venduntur.

non emendi sibi aliquid eorum, quæ ad Regium patrimonium spectant ob confiscationem, aut aliter, & subhastatione venduntur. Circa quod etiam grauis extat prohibitio pro Rationalibus maioribus, vt patet ex eorum Ordinatione 49. inter priores, vbi & omnis illis contractatio prohibetur. Et non videtur negari posse quin grauiter

Export TEI

Quando obligationis restitutio ex impeditione licitantium.

peccent, & ad restitutionem teneantur, si aliquem submittant, qui suo nomine emat, & per eum, aut per seipsum emptores impediat alios maius daturos pretium, vt ipse viliori possit obtinere. Licèt enim aliquorum sententia sit id esse licitum: de quo Diana Parte 1. Tractat. 8. Resol. 76. & nos aliàs, scilicet Titulo præced. num. 43. & seqq. quia dummodò pretium justum sit, licèt infimum, quod ex eo minùs habet rei Dominus, fructus industriæ ac diligentiæ est. In Regiis tamen Officialibus res aliter se habet; quia tenentur Regium patrimonium ita administrare, vt eiusdem vtilitati, non propriæ, consulant: idque non solùm ex fidelitate, sed etiam ex justitiâ commutatiuâ, quia sunt ministri salariati, & manifestum est Regiam voluntatem esse, vt ea, quæ ad se spectant, commodiori sibi vendantur pretio, sicut & quiuis alius rei Dominus, cùm eam vendendam alicui tradit, qui absque dubio ad restitutionem tenetur, si cùm possit maiori pretio vendere, viliori vendat. Pro quo est L. Diligenter. D. Mandati. Et videri potest Bonacina Disput. 1. de Restitutione, Quæst. 2. Puncto 6. num. 13. vbi alios, & omnes quidem èex Societate, adducit Auctores. Videantur dicta citato loco.

CAPVT III.