Avendaño: Thesaurus Indicus

IN Clementina 1. de hæreticis §.

Num. 1.

Verùm quia, sic habetur: Episcopo, & Inquisitori prædictis, ac alijs, ad

Clement. 1. de hæreticis circa impedientes in officio S. Inquisitionis, vt veniat exponenda.

dicti executionem officij substituendis ab eis, in virtute Sanctæ obedientiæ, & sub interminatione maledictionis æternæ præcipimus, vt sic discretè & promptè contra suspectos vel diffamatos de huiusmodi prauitate procedant, quòd malitiosè, aut fraudulenter tantam labem, siu quòd ipsos in Officio S. Inquisitionis impediat, falsò alicui non imponat. Et inferius. Aut obtentu eodem prauitatem ipsam aut impedimentum Officij sui alicui imponendo, eum super hoc præsumpserint quoquomodo vexare &c. Quam quidem Pontificiam præceptionem adducens Tomo 2. Thesauri Tit. 20. nu. 19. Sic exposui vt id, quod de impeditione officij dicitur, intelligi debeat, quando alicui imponuntur ea, quæ obstare possunt, quo minus Officium tale possit ab eo comparari; vt si opponatur esse de impuro sanguine, aut simile aliquid. Sed certè genuina Pontificis mens alia est, vnde & expositio debet alia eidem conformari, quòd videlicet imponatur cuiquam eum Officiales S. Tribunalis in eorum officio impedisse: pro quo grauissimæ sunt pœnæ à Pontificibus constitutæ, quas innouauit & auxit Pius V. celebri Constitutione, quæ incipit, Si de protegendis, quam exposui in Additionibus Tomo 2. Thesauri num. 196. & seqq. Id autem tenor ipse verborum videtur ritè perpendentibus indicare.

Export TEI

2

*Sed inquiri vlteriùs potest, an qui id, quod

Export TEI

Difficultas specialis circa imponentes infamiāinfamiam Officio contrariam.

diximus, alicui imposuerit, similem incurrat pœnam. Et videri non inuerosimiliter potest ita esse; quia maius quid est in communi æstimatione impuri sanguinis infamiam pati, quam Ministrum S. Tribunalis in officio violenter impedisse, quod non rarò nobiles quidam aggressi, sed suo periculo: qui tamen pro vitanda infamia impuri sanguinis, non solum cum facultatum dispendio, sed cum vitæ ipsius discrimine, immò & sæpe animæ, decertabunt. Licet autem in pœnalibus non debeat fieri extensio de crimine ad crimen, sicut neque de persona ad personam; id tamen posse stare stante identitate, & multò potiùs, maioritate rationis, graues scriptores affirmant, vt dictum Titulo eodem n. 77. præsertim vbi fidei negotium agitur. Vnde Pontifex contra huiusmodi excessus intentus, id se facere protestatur, Ad Dei

Export TEI

Clement. citata.

gloriam, & augmentum eiusdẽeiusdem fidei §. Propter. Quod vrgeri potest ex eo quod Pontifex in eos etiam sententiam profert, à quibus sub pietatis specie grauantur innoxij: ergo multò magis in eos, qui aperto maleuolentiæ telo innoxios feriunt, dum illis impuritatem sanguinis, aut infame aliud impedimentum imponunt.

Export TEI

3

*Nihilominus dicendum videtur ad præfa

Export TEI

Negatiua pars proponitur cum opposita probabilitate.

tos, Pontificiam pœnam non extendi, iuxta dicta citato n. 77. & etiam 70. quia iuxta communiorem Doctorum sensum pœnales dispositiones ad eos præcisè, de quibus agunt, sunt coarctandæ, nec odiosæ extensiones faciendæ, pro quo Doctores locis citatis adducti. & Tomo etiam 1. Tit. 3. num. 28. & Tit. 5. n. 10. & 162. & quidem si in casu præsenti talis est admittenda extensio, in alijs multis similiter est idem faciendum, quæ ad idem Tribunal spectant, ex quo multa grauamina communiter non recepta suborientur. Probabile tamen est contrarium, & sic aliquando procedere valde poterit esse conueniens ad maleuolos animos ab huiusmodi diabolicis nocendi artibus deterrendos. Et talem quidem infamiæ impositorem affirmare possumus esse aliquomodo impedientium nomine comprehensum. Cum enim possit S. Tribunal, & quandôq;quandoque velit quempiam ad ministerium aliquod eligere, ab electione impeditur; & eius quidem, qui fortè esset alijs de puritate sanguinis gloriantibus, & benè notis vtilior, quod & de alijs est qualitatibus similiter æstimandum. Expositio ergo præfata non ideò

Export TEI

Expositio prior qualiter improbanda.

improbanda est, quòd repugnantem absolutè veritati doctrinam contineat, cùm sit illa verosimilis, sed quia directè litteram non attingit, sitque alia Pontificis mens in terminis ab ipso expressis, de impedientibus scilicet generaliter S. Inquisitionis Ministros suo in officio, vbi Ministri nomine etiam præcipuos ipsos iudices constat comprehendi, siue cum de imponentibus infamem maculam agitur, siue cùm de impeditis.

Export TEI

4

*Pro firmando autem eo, quod diximus, de

Export TEI

Ex sententia circa solicitantes masculos instructa probatio.

extensione aut potiùs inclusione in lege, quando est eadem aut maior ratio, facit, quod de solicitantibus masculos, de quibus non locuti Pontifices, scilicet Paulus IV. Pius IV. Clemens VIII. & Paulus V. sed tantùm de feminis, habet P. Sebastianus Salelles Tomo 1. de materijs Tribunalium

Export TEI

P. Salelles.

S. Inquisitionis, Regula 129. Scilicet in eorum Decretis comprehensos, quidquid nonnulli fuerint ante Constitutionem Gregorij XV. in qua id expressum, probabiliter refragati. Et ita in Tribunalibus S. Inquisitionis, obseruatum, quæ ad Coronam Hispaniæ spectant, probabiliorem sententiam amplexis. Regula enim de non extendenda lege pœnali ita accipienda, vt verum quidem communiter habeat, sed limitanda sit quan|

p. 215

do pro limitatione tenor ipsius legis vrget, aut aliunde illa potest deduci. Sic autem accidit in Constitutione Pij IV. cuius verba sunt: Nos in

Export TEI

Pius IV.

animum inducere nequeuntes, quòd qui de fide Catholica rectè senserint, Sacramentis in Ecclesia institutis abutantur, & illis iniuriam faciant &c. Constat autem maiorem iniuriam fieri Sacramento Pœnitentiæ, si in eo solicitentur masculi, quàm si feminæ, cùm multò maius crimen à solicitantibus committatur. Non sit tamen id verbis expressis propositum ex quadam honestate, quia scandalum est audire, quòd Confessarij solicitent pueros ad nefandum crimen in Sacramento Pœnitentiæ. Et ita quidem citatus scriptor ex P. Sancterello, qui controuersiam dictam alijs copiosius prosecutus: pro quo & videndus Diana Parte 4. Tract. 5. Resolut. 33. & P. Palaus Tomo 1. Tract. 4. Disp. 9. Puncto 2. vt inde id, quod de probabilitate positionis præcedentis est dictum, possit roborari.

Circa S. Inquisitionis Officium. SECTIO PRIMA.